Jean Aitchison (1) (1938–)

Talen behoren tot m'n interesses van de laatste jaren. Gezien boeken hierover echter niet als een roman lezen, vormt het aantal gelezen boeken tot nu toe slechts een stapeltje, maar toch... Een grotere stapel wacht nog (hier), met het ene boek al iets technischer dan het ander.

Maar goed, af en toe is een toegankelijker werk, vooral als dat een breed, eerder leekpubliek moet aanspreken, mooi meegenomen, laat het toe de materie anders te bekijken, te begrijpen. Zo dus met Jean Aitchison's 'De sprekende aap', dat deel uitmaakt van een reeks van toegankelijke werken door de Universiteit van Cambridge.

Het boek dateert van de jaren 1990, bevat bijgevolg gedateerde informatie. Elk decennium verschijnt er wel ergens een boek over de laatste stand van zaken of die de materie wat grondiger uitspit en uitlegt. Dit is dus, nogmaals, een werk dat zo toegankelijk mogelijk moest worden opgesteld.

Mevrouw Aitchison heeft het boek in 4 delen opgedeeld, aangevuld met een lange lijst aan referenties en gerelateerde werken:

01) Raadsels: Ontstaan van taal, gebruik van taal, waarom talen van elkaar verschillen, en of taal een vaardigheid is (of aangeboren)
02) Oorsprong: Hier wordt ook de evolutie van de mens besproken, om vanzelfsprekende redenen.
03) Ontwikkeling: Dit spreekt voor zich, niet? Over het ontstaan van regels, over de algemene evolutie van taal, ook a.d.h.v. van regels.
04) Verbreiding: Hoe heeft taal zich verder verspreid? Welke invloeden kwamen er aan te pas? Hoe ziet de toekomst (anno jaren '90) eruit?

Elk hoofdstuk heeft op het einde een samenvatting, dat de kernpunten nogmaals aanhaalt. Ook wordt er duchtig met citaten en uittreksels uit allerlei teksten gewerkt, al blijven die voorbeelden dan zeer beperkt. Het kader liet ook niet toe om bepaalde aspecten en thema's uitgebreid te behandelen, al werd vaak de link met bijv. Tok Pisin gelegd. Ook werden sommige andere lokale talen als voorbeeld genomen.

Een dergelijk werk is niet makkelijk te vertalen. Dat 'De sprekende aap' hier en daar inhoudelijk redelijk te wensen over laat (het blijft immers een oppervlakkig werk), ook niet altijd makkelijk te lezen qua stijl of behandeld thema, kan voor persoonlijke frustraties zorgen.

'De sprekende aap' is, op de keper beschouwd, echter een leuk, toegankelijk werk over taal, het ontstaan, de grammatica, enz., bevat dus ook veel informatie, maar is helaas niet diepgravend. Het is dus eerder een opstapje naar de mordernere en de gespecialiseerde werken.… (mehr)

I've been reading a lot of psychology and neuro-science and behavioral economic books, etc. And I keep encountering snippets from linquistics. So I thought I'd pick up something that would start at the beginning and give an overview. Well. Maybe some of the other books, in the nicely annotated 'recommended reading' list, would have been a better choice.

This one does not start with basic concepts. The terms are seldom sufficiently defined in the text, and there is no glossary. There's no answer key to the review questions for each chapter. There's no attempt to address the reader, but it's rather just a straight cold explanations. That is to say, it reads as if the author is writing answers to her professor to show that she understands each lesson.

Ok, she did use the word 'umpteen' once. That startled me; it was special.

It's also dated. The earliest work on the topic, in the last century...." Ok, never minding that it's just not good clear writing to be so vague, apparently she didn't predict that people might still be reading her book in the 21st C - because obviously she's actually referring to the 1800s.

Oh I could go on picking nits, but why bother. There are better choices out there - that are more up-to-date and easier to use and more thorough. There's no reason for you to consider this one. I saved you the trouble.

I just wish she'd had some laypeople read it to save *me* the trouble!

ETA - it's also British, so most of the phonetic analyses meant little to me. In the US we don't form our words that same way....
"… (mehr)

This book oscillated between interesting and interesting-yet-outdated. It was a quick and entertaining read, but on the whole it could do with a thorough update and with a little more precision.

Like most of Aitchison's popular science books about language and linguistics, this book was written quite some time ago, and subsequent editions have been revised only slightly to reflect advances in the field. Most of the references are to studies from the sixties and the eighties, which is frankly unacceptable from an introductory textbook in psycholinguistics (or any of the cognitive sciences). To take a particular egregious example, much of the discussion on Chomsky's views and chomskyan theories take the Standard Theory as a starting point -- which was formulated in 1965, and which has been more or less abandoned a long time ago.

Another irritable trait of Aitchison's is to start a chapter off with a retorical question: 'Is this matter best explainable by Theory Ultra-White or by Theory Extremely Black?', only to end on a predictable golden middle discussion of "neither though possibly both". Many of the chapters in this book are organised in this way, and it gets old pretty quick.

Aside from these complaints, I've got to admit that Aitchison takes pains to present matters straightforwardly and accessably. In a field riddled with controversies and unsettled debates about some pretty basic problems, that is a big plus.

In short: this book provides a basic and a simplistic look at some of the issues under discussion in the field of psycholinguistics. If you're looking for something quick and dirty and something accessible, this is the book for you. If you want something meaty, avoid this one.… (mehr)

A pleasurable and elementary primer on etymology. Aitchison reviews the most recent thinking on the evolutionary changes that allowed man the physiognomy to form a language, how language probably began, and how language itself has evolved and adapted.

A primer written for the general public, the book does a nice job of identifying what should be obvious but often isn’t (there is no language so difficult that a non-native speaker can’t learn it, language is good for establishing social roles but often inadequate at providing information (emotions, spatial information, some others.)

Although there are many languages and they differ widely, Aitchison also does a nice job of drawing on linguists, archeologist and psychologists to show how the fundamental, underlying developmental patterns are often similar or follow recognizable courses.… (mehr)