Lorenza Mazzetti (1927–2020)

Eleberri autobiografikoa da, zehazki idazlearen haurtzaroa kontatzen duena. Lorenza eta bere ahizpa osaba-izeben Toscanako etxean bizi ziren txikitan. Familia aberatsa zen, judua, Einstein abizenez (Lorenzaren osaba fisikari famatuaren lehengusua zen). Zoritxarrez, abizena kondena bihurtu zitzaion familia honi, Hitlerrek pertsonalki eman zuenean Albert Einsteinen senide guztiak hiltzeko agindua. 1944an, erretiratzen ari zirenean, naziek sarraskiak eragin zituzten hainbat tokitan, baita Toscanako Villan ere.
Orduan gertatu zena kontatzen du barru-barrutik Lorenza Mazzettik, nola irentsi zion gerrak haurtzaroa: «Gure deitura (ama hila baitzen) Einstein izan beharrean Mazzetti zelako barkatu ziguten SSek bizia».… (mehr)

Lorenza Mazzetti werd samen met haar zusje als wees ondergebracht in de Villa del Focardo bij haar tante die getrouwd was Robert Einstein, neef van de beroemde Albert. Op 3 augustus 1944 werden de vrouw en dochters van Robert door een SS-eenheid vermoord vlak voor hun aftocht naar het noorden. Naar verluid wilden de moordenaars op die manier vooral Albert treffen. Lorenza wordt in leven gelaten omdat zij geen joodse is. Robert werd op dat moment door partizanen in het bos verborgen gehouden, denkend dat zijn gezin niets zou overkomen. De pijn van deze tragedie brengt hem er een jaar later toe om zelfmoord te plegen.
Lorenza Mazzetti draagt haar verdere leven de herinnering aan dit onrecht met zich mee en schrijft in 1961 deze autobiografische roman vanuit het standpunt van een klein meisje. "Ik voelde het gevaar, maar het had geen gezicht. Hij lag ergens in de Villa verstopt en op het dak. Ik voelde zijn adem, maar ik zag hem niet. Ik stond heel zachtjes op en keek naar buiten door de doorschijnende gordijnen. Het was warm. Er stond een maan zo rond, dat ze me angstig maakte. Die zag van daarboven het 'monster', dat op het dak was. Ik had niet de moed buiten het raam te kijken, uit angst dan een stukje van de staart van het monster te zien. Ik ben bang. Mijn handen zijn bang en mijn hart en mijn haren, alles is bang. Waarom geeft niemand me antwoord?" (p. 141). Met sprekende beelden en een eenvoudige kindertaal probeert de schrijfster de verwarrende en vreselijke gebeurtenissen alsook haar eigen onuitwisbare schuldgevoel te bevatten. "De hemel staat op het punt neer te vallen, de hemel valt neer; wij staan daar maar met de armen omhoog om de hemel te stutten. Satan zal aanstonds naar beneden storten naar de hel en dan zal hij Lucifer heten. En daar staan we dan met opgeheven armen en de hemel zal instorten. We zien rood van inspanning. Wie zal ons helpen?" (p. 153).
In 2000 werd het boek vrij getrouw verfilmd door de gebroeders Frazzi met Jeroen Krabbé en Isabella Rossellini in de hoofdrollen. Een erg mooie film overigens, zij het dat met zulke hoofdrolspelers de typische kinderlijke vertelling uit het boek hier enigszins op de achtergrond komt.… (mehr)