Griekse muziek

Forumο ελληνολάτρησ - de Griekenlandfan

Melde dich bei LibraryThing an, um Nachrichten zu schreiben.

Griekse muziek

Dieses Thema ruht momentan. Die letzte Nachricht liegt mehr als 90 Tage zurück. Du kannst es wieder aufgreifen, indem du eine neue Antwort schreibst.

1marieke54
Bearbeitet: Jun. 21, 2008, 6:15 am

Bij toeval zag ik vandaag op muziekzender Mezzo een documentaire over Griekse muziek. “Grieken eten en zingen” begon de presentatrice, en gezongen wordt er. Bij iedere gelegenheid die zich voordoet, van vrolijk tot triest. Elke Griek kent tientallen, misschien wel honderden liedjes (tragoudia) uit het hoofd. Alle kinderen worden gestimuleerd een muziekinstrument te leren bespelen, waarbij de bouzouki veruit het populairst is.
Maria Farandouri legde uit dat, van de twee groten, Chadzidakis schreef voor mensen die verliefd zijn terwijl je bij Theodorakis alle deuren open wilt gooien om het licht binnen te laten. “Wij Grieken zeggen: Manos is apollinisch en Mikis is dionysisch. Manos is niet voor het grote publiek en Mikis wel”.

Een prachtig boekje hierover (met discografie) is: Verslaafd aan Griekse muziek van Frans van Hasselt. Een stukje daaruit (p.24, 25):

“Mijn verslaving aan Griekse muziek geldt ook de teksten. Die zijn voor de Grieken razend belangrijk. (…)
Eeen Nederlandse die net als ik bevlogen is van de Griekse muziek wil de vertaalde teksten niet horen (…) Ze is bang dat die teksten de muziek, haar muzikale verrukking, omlaag halen. Ze wil het mooi houden.
Ze heeft waarschijnlijk bepaalde ervaringen gehad. Een prachtige chasápiko van Papaïoánnnou, als zovele chasápiko’s een soort hymne, zou een bezinging van een wonderschoon landschap kunnen zijn. De woorden gaan echter over een echtpaar dat ruzie heeft in bed.
Je hebt me het hoofd doen duizelen/ Hou op met al dat gemopper/ Als het dag wordt praten we wel verder/doe het licht uit dat we gaan slapen (…)

En dan ook nog: Griekse liedteksten zijn zowat nooit banaal. In Nederland hoorde ik een tijd geleden de song: Ik hou van hem maar ook van hem/ Ik hou van kaas maar ook van jam. Zo’n tekst is in Griekenland ondenkbaar (…)

De dood is één van de meest gretig bezongen onderwerpen in de Griekse muziek. Soms wordt hij met welgevallen ten tonele gevoerd als de grote democraat die arm en rijk treft. Dan weer blijkt hij het gevecht met de Wijn – althans op korte termijn – te verliezen. Maar de Grieken blijven ook verzaligd dansen bij oude liederen op de tbc – waarbij door de zanger wordt gehoest – en zelfs bij liederen op executies. Dan maak ik mijn metgezel(lin) maar geen deelgenoot van de tekst – het is te bevreemdend."

2marieke54
Bearbeitet: Jun. 21, 2008, 11:37 am

De groten:

http://www.mikis-theodorakis.net/index2.html
http://www.hadjidakis.gr/

Bij enig doorklikken kun je een heleboel liedjes beluisteren.

3marieke54
Bearbeitet: Jun. 22, 2008, 3:49 am

Het onsterfelijke Ena to gelidoni (Eén zwaluw maar) uit: Lof zij (To áksion estí) van Odysseas Elytis:

http://www.youtube.com/watch?v=_QVbC0ZeKu4&feature=related

vertaling van A.M. Stathi-Schoorel en Hero Hokwerda:

Eén zwaluw maar – en hoog is Lentes Prijs
Opdat de zon terug zal keren – wordt wérk van ons vereist
Duizenden is het aantal doden – dat de Raad’ren draaien doet
Vereist ook van de levenden – het offer van hun bloed.

God mijn Opperbouwmeester – Gij metselde mij in de bergen in
God mijn Opperbouwmeester - Gij kerkerde mij in de zee!

Het lichaam van de Mei – namen Magiërs mee
Ze hebben het begraven – in een graf in open zee
In een put onpeilbaar – die gegrendeld is
Heel de Hel geurt nu – en gans de Duisternis/

God mijn Opperbouwmeester – in de bloemen van de sering
God mijn Opperbouwmeester – ruikt ook Gij de Opstanding

Het roerde zich als ’t zaad – in donkere moederschoot
Het insect der herinnering – ontzaglijk in de grond
En zoals de spin bijt – bijt het in het licht
Toen straalden de stranden – en straalde heel de zee.

God mijn Opperbouwmeester – Gij omgordde mij met kusten
God mijn Opperbouwmeester – Gij grondvestte mij in de bergen!

To axion esti verscheen in 1959.
'De titel verwijst naar de beginwoorden van de vermaarde ortodoxe hymne: "Waardig is (Áxion estí) geprezen te worden." (...)
Van Lof zij is door Theodorakis een volksoratorium gemaakt, waaruit enkele liederen al snel behoorden tot Griekenlands nationale liederenschat.'

4marieke54
Bearbeitet: Dez. 13, 2008, 4:56 am

Nog een wonderschoon liedje, van Manos Hadjidakis / Nikos Gatsos:
Tora pou pas stin xenitia, gezongen door Nana Mouskouri in het Herodes Atticus Theater:

http://www.youtube.com/watch?v=uEdrjMCKYoI

De fonetische tekst:

Tora pou pas stin xenitia, pouli tha gino tou notia
Grigora na s'antamoso
Yia na sou fero to stavro pou mou paragiles na vro
Dachtilidi na sou doso

Isoun kiparissi stin avli agapimeno
Pios tha mou harisi to fili pou perimeno
St'omorfo akrogiali kartero na mou 'rthis pali
San mikro, haroumeno pouli

Isoun kiparissi stin avli agapimeno
Pios tha mou harisi to fili pou perimeno
St'omorfo akrogiali kartero na mou 'rthis pali
San mikro, haroumeno pouli

Hrisi mou agapi, eche yia, na 'ne mazi sou i panayia
Ki otan 'rthi to peristeri
Tha 'ho kremasi filachto sto parathyri t' anichto
Tin kardia mou san asteri
Isoun kiparissi stin avli agapimeno
Pios tha mou harisi to fili pou perimeno
St'omorfo akrogiali kartero na mou 'rthis pali
San mikro, haroumeno pouli

Isoun kiparissi stin avli agapimeno
Pios tha mou harisi to fili pou perimeno
St'omorfo akrogiali kartero na mou 'rthis pali
San mikro, haroumeno pouli

De vertaling, van mijzelf met hulp van mijn docente Grieks, is bij benadering zo:

"Nu je naar een vreemd land vertrekt
zal ik een vogel van de zuidenwind worden
opdat ik je snel zal ontmoeten.
Om aan jou te brengen het kruis
dat je me vroeg te vinden.
Om van dat kruis een ring te maken.

Jij was mijn cypres op het binnenplaatsje.

Op het mooie strand zal ik wachten
tot je weer bij me terugkomt
als een kleine blije vogel.

Vaarwel, mijn gouden lief, vaarwel.
Dat Onzelievevrouw je zal beschermen.

En wanneer de duif komt
zal ik als talisman mijn hart als een ster
aan het open venster gehangen hebben."

(Een huis met een open raam waaraan onder de nachtelijke hemel een hart hangt te wapperen...
Dit is waarom ik van Grieken hou.)

5marieke54
Bearbeitet: Dez. 13, 2008, 7:43 am

Olos o kosmos

Marinella is een in Griekenland zeer geliefde zangeres.
Interpretatie is alles, van haar liedje Olos o Kosmos heb ik twee versies. De eerste versie, die ik het mooist vind, kan ik niet in LT krijgen. De tweede die ook het aanhoren zeer waard is wel. Deze interpretatie is wat afstandelijker en vrolijker, iemand blikt terug. De andere versie is geladener, daarin hoor je het werkelijk grote dramatische talent van Marinella. Misschien lukt het nog eens dat hier te kunnen laten horen. Anders moet ik zelf een website leren bouwen.

Beluister het liedje (met de vele –s-klanken):
http://www.youtube.com:80/watch?v=UTV2m-Wb_Jw&feature=related

Tekst en vertaling:

Όλος ο κόσμος είσαι εσύ

Πόσο σου μοιάζει η σκιά που από μακριά πλησιάζει
Ο κάθε ίσκιος που περνά νομίζω πως σου μοιάζει

Μέσ' στις βιτρίνες είσαι εσύ
Μέσα στα πλοία είσαι εσύ
Μέσ' στις αφίσες είσαι εσύ
Και τρέχω και πετάω

Όλη η πόλη είσαι εσύ, εσύ που πια δε μ' αγαπάς
Όλος ο κόσμος είσαι εσύ, και που αλλού να πάω
Όλη η πόλη είσαι εσύ, εσύ που πια δε μ' αγαπάς
Όλος ο κόσμος είσαι εσύ, και που αλλού να πάω

Όταν μιλάνε σιγανά, εσύ μιλάς νομίζω
Σε κάθε βήμα που περνά, το βήμα σου γνωρίζω

Μέσ' στο σκοτάδι είσαι εσύ
Μέσα στα φώτα είσαι εσύ
Μέσα στα τρένα που περνούν
Εσένα κυνηγάω

Όλη η πόλη είσαι εσύ..

Jij bent de hele wereld

Hoezeer lijkt de schaduw die vanuit de verte nadert op jou
Van elke schim die voorbijgaat denk ik dat die op jou lijkt

In de etalages ben jij
Op de schepen ben jij
Op de affiches sta jij

De hele stad ben jij, jij die niet meer van me houdt
De hele wereld ben jij, en waar elders moet ik heen

Wanneer ze zachtjes praten denk ik dat jij spreekt
In elke stap die voorbijgaat herken ik jouw tred

In het donker ben je
In het licht ben je
In de treinen die voorbijgaan -
Naar jou ben ik op jacht

Deze vertaling komt uit de Griekse les waarin we liedjes vertalen vanwege de daarin veel voorkomende ingewikkelde werkwoordsvormen.

Over Marinella – Μαρινέλλα: http://en.wikipedia.org/wiki/Marinella
Over mijn Griekse les: zie draad De Griekse taal


6marieke54
Bearbeitet: Jan. 27, 2009, 4:53 pm

Interpretaties, tekst, vertaling

De Ballade van Kemal
Tekst: Nikos Gatsos
Muziek: Manos Hadjidakis

http://www.youtube.com/watch?v=DmMTlI6b4wo

http://www.youtube.com/watch?v=shPET-znvnk&feature=related

http://www.youtube.com/watch?v=fBUewQlIKog&feature=related

In het Engels (Raining Pleasure):
http://www.youtube.com/watch?v=DIxFGdn245k&feature=related

De Griekse meezing-Kemal:
http://www.youtube.com/watch?v=YF9MkuQb7Lo&feature=related

---------

Ακούστε τώρα την ιστορία του Κεμάλ
ενός νεαρού πρίγκιπα της Ανατολής
απόγονου του Σεβάχ του Θαλασσινού
που νόμισε ότι μπορούσε ν’ αλλάξει τον κόσμο.
Αλλά πικρές οι βουλές του Αλλάχ
και σκοτεινές οι ψυχές των ανθρώπων…

Στης ανατολής τα μέρη μια φορά κι έναν καιρό
ήταν άδειο το κεμέρι, μουχλιασμένο το νερό
Στη Μοσουλη, στη Βασόρα, στην παλιά τη χουρμαδιά
πικραμένα κλαίνε τώρα της ερήμου τα παιδιά

Μα ένας νέος από σόι και γενιά βασιλική
αγροικάει το μοιρολόι και τραβάει κατά κει
Τον κοιτάν οι βεδουίνοι με ματιά λυπητερή
κι όρκο στο Αλλάχ τούς δίνει πως θ’ αλλάξουν οι καιροί

Σαν ακούσαν οι αρχόντοι του παιδιού την αφοβιά
ξεκινάν με λύκου δόντι και με λιονταριού προβιά
Απ’ τον Τίγρη στον Ευφράτη κι απ’ τη γη στον ουρανό
κυνηγάν τον αποστάτη, να τον πιάσουν ζωντανό

Πέφτουν πάνω του τα στίφη σαν ακράτητα σκυλιά
και τον πάνε στο Χαλίφη να τού βάλει τη θηλιά
Μαύρο μέλι, μαύρο γάλα ήπιε εκείνο το πρωί
πριν αφήσει στην κρεμάλα τη στερνή του την πνοή

Με δυο γέρικες καμήλες κι ένα κόκκινο φαρί
στου παράδεισου τις πύλες ο προφήτης καρτερεί
Πάνε τώρα χέρι-χέρι κι είναι γύρω συννεφιά
μα της Δαμασκού τ’ αστέρι τούς κρατούσε συντροφιά

Σ’ ένα μήνα, σ’ ένα χρόνο βλέπουν μπρος τους τον Αλλάχ
που απ’ τον ψηλό του θρόνο λέει στον άμυαλο Σεβάχ
Νικημένο μου ξεφτέρι, δεν αλλάζουν οι καιροί
με φωτιά και με μαχαίρι πάντα ο κόσμος προχωρεί

----------

Kemal

Hear now the story of Kemal
A young prince from the East
A descendant of Sinbad the Sailor,
Who thought he could change the world.
But bitter is the will of Allah,
And dark the souls of men …

Once upon a time in the East,
The purses are empty, the waters are stagnant.
In Mosul, in Basrah, under an old date-palm,
The children of the desert are bitterly crying.
A young man of ancient and royal race
Overhears their lament and goes to them.
The Bedouins look at him sadly
And he swears by Allah that things will change.

When they learn of the young man’s fearlessness,
The rulers set off with wolf-like teeth and a lion’s mane.
From the Tigris to the Euphrates, in heaven and on earth,
The pursue the renegade to catch him alive.
They pounce on him like uncontrollable hounds,
And take him to the caliph to put the noose around his neck.
Black honey, black milk he drank that morning
Before breathing his last on the gallows.

With two aged camels and a red steed,
At the gates of heaven the prophet awaits.
They walk together among the clouds
With the star of Damascus to keep them company.
After a month, after a year, they find Allah
Who, from his high throne, tells foolish Sinbad:
‘O my vanquished sparrow-hawk, things never change;
Fire and knives are the only things men know.’*

Goodnight, Kemal. The world will never change. Goodnight…

*The original says “Only with fire and with knives does the world proceed.”

-----

Raining Pleasure zingt dit:

In the land of Ali Baba near the Sea of Babalee,
Lived a man who played the zither with a pronoun on his knee.
He would dance among the fuzzy trees and bring the birds to life
And his name was Prince Bass Fiddle and he loved his ugly wife.

He would sing the songs of Lutvee in his very special way
And he puffed tea with his lumpy head and sleep all night and day.
With his turban and his leicester faced the thieves of Germany
But beware great Prince Bass Fiddle, you´ll be hanging from a tree.

Fifty days and nights they waited for a sign from old Ratan
To pretend to wear the colours of the Emperor Charlie Chan.
So they strolled into the forest with a song and energy
To find bay leaves in the cauldron of the mad witch Betty Lee.

Came the answer from a leaf top that was found upon the ground
"Only time and Prince Bass Fiddle will repair your bellies round.
Search the highlands search the lowlands, cruise the Sea of Babalee,
But remember that your children need the food from filigree."

Then one day in Abalone came a messenger to say
That onion-head Bass Fiddle broke in half no more to play.
Will we lose our land of Lutvee to the bearded men of Cleaves?
Only miracles can save us and some tricks inside our sleeves.

From the sky there was an answer to the question of the plebes
"You will meet a tall dark stranger wearing black and blue cannives.
Who is Lucy, who is Nestor? We should only be there now.
Why it’s Aphrodite Milton and his keeper Prince Kemal.

Goodnight Kemal, this world will never change

(bronnen: http://greek-songs-translation.blogspot.com:80 en
http://www.geocities.com/mariakou1/nikos_gatsosenglish.htm )

7marieke54
Jan. 27, 2009, 10:46 am

Diese Nachricht wurde vom Autor gelöscht.

8Faramiredoras
Mai 29, 2009, 8:30 am

Heel erg bedankt voor al die mooie links. Als we het toch over youtube hebben, ken je ook de bbc-documentaire over Re(m)betika, de muziek van de Griekse bannelingen uit Smirna en omgeving? In 10 delen op yuotube:
-http://www.youtube.com/watch?v=9cPbCXWGJMo
-http://www.youtube.com/watch?v=h6vgadQYR9k&feature=related
-http://www.youtube.com/watch?v=GvXMsRbY2sA&feature=related
-http://www.youtube.com/watch?v=BNw0sofTSgc&feature=related
-http://www.youtube.com/watch?v=Xjx-hlrEWZQ&feature=related
-http://www.youtube.com/watch?v=exmqK1G-drw&feature=related
-http://www.youtube.com/watch?v=njjWc3HSeLE&feature=related
-http://www.youtube.com/watch?v=SJzXrUVP9co&feature=related
-http://www.youtube.com/watch?v=bscOgDkRM6Q&feature=related
-http://www.youtube.com/watch?v=4LVhRGKjFg8&feature=related

9marieke54
Bearbeitet: Mai 31, 2009, 4:01 am

Mooie, sfeervolle documentaire, ik kende hem niet, zeer bedankt!
Leuk om een kortgeknipte Theodorakis en Melina Mercouri met hoofddoekje te zien (mijn moeder droeg er ook één in de jaren zestig). Hier nog een stukje Mercouri dat goed aansluit bij al die rebetika. De muziek is van Hadjidakis.
http://www.youtube.com/watch?v=FFyJ_YoE2Nk

Agapi pou gines dikopo maxairi (My love, you turned into a double-edged knife)- Melina Merkouri

Αγάπη που 'γινες δίκοπο μαχαίρι
κάποτε μου 'δινες, μόνο τη χαρά
μα τώρα πνίγεις τη χαρά στο δάκρυ
δε βρίσκω άκρη, δε βρίσκω γιατρειά

Φωτιές ανάβουνε μες στα δυο του μάτια
τ' αστέρια σβήνουνε όταν με θωρεί
σβήστε τα φώτα σβήστε το φεγγάρι
σαν θα με πάρει τον πόνο μου μη δει

My love, you turned into a double-edged knife,
Once upon a time you gave me nothing but joy
but now you drown the joy in tears
I can't find a way out of this, I can't find a cure

I can see fire burning in his eyes
the stars disappear when he looks at me
turn off the lights, turn off the moonlight
don't let him see my pain when he takes me...

10marieke54
Mai 31, 2009, 4:08 am

En een vrolijker liedje, “De kinderen van Piraeus”, ondertiteld. Overbekend, maar zo leuk en we hadden het hier nog niet.
http://www.youtube.com/watch?v=YCFXGanTx4A&feature=related

11phyllis68
Okt. 26, 2009, 8:45 am

als griekenlandfanaat verdiep ik mij in de muziek van mikis theodorakis het hoe en waarom hij dichters als ritsos, seferis, elytys, en de jonge kartelias in zijn composities brengt
het is een ware symbiose
ik zoek nog vertalingen zoals Hokwerda gedaan heeft. Hier in België zeer weinig te vinden.
dank voor uw antwoord en ja, ik ben nog niet zoals Frans van Hasselt, heb zijn "verslaafd aan.." ook Gail Holst en het heel mooie Ik wil dat de bouzouki huilt en van mijn verdriet vertelt...Phyllis
P.S. Ik probeer modern grieks aan senioren door te geven, muziek en tekst is hiervoor heel belangrijk

12marieke54
Okt. 27, 2009, 3:42 am

Voorheen was er in de Amsterdamse Westerstraat de boekwinkel Het Griekse Eiland, die vertalingen van gedichten en liedjes uitgaf. Hun winkel wordt voortgezet door De Griekse Wereld in Breda. Misschien kun je daar eens informeren:
http://www.grieksewereld.nl/N_frame.html?http://www.grieksewereld.nl/N_home.html

Ook zou je contact kunnen opnemen met de vakgroep Nieuwgriekse taal en letteren in Amsterdam: http://cf.hum.uva.nl/nieuwgrieks

Als je even doorscrolt naar Theodorakis, Mikis heb je er hier een paar in het Engels
http://www.allthelyrics.com/forum/greek-lyrics-translation/28779-look-here-befor...

Dan is er nog een Griekse website met teksten, maar daar moet ik even voor zoeken.

13Faramiredoras
Nov. 17, 2009, 1:05 pm

En ook een bedankje van mij. Hoewel, nu moet ik weer sparen ;).
Helaas staat mijn favoriete componist Dionisis Savopoulos er niet bij.
Gelukkig wel op youtube: http://www.youtube.com/watch?v=Cm3dQDO_s6k
Ben ook benieuwd naar de website met Griekse teksten.

14Faramiredoras
Nov. 17, 2009, 1:16 pm

Ik zie trouwens net dat je op youtube ook vaak een vertaling kan laten doen, maar ja, dat is dan natuurlijk wel youtube/google kwaliteit. En vooral voor muziek is dat misschien niet zo handig. Maar het is beter dan niets, vooral als je een beetje een idee wilt geven waar het lied over gaat.

15marieke54
Nov. 17, 2009, 1:49 pm

> 13
Wat een heerlijk liedje!

Hier heb je de tekst op de bewuste site:
http://www.kithara.vu/ss.php?id=MTE1MDYzMjQ5
De reden dat ik deze site “vergat” was, dat hij geen vertalingen geeft. Je moet zelf aan de slag met woordenboeken en grammatica.
“Olaria olara” vond ik met evresi/zoeken, de meest rechtse mogelijkheid, en nog wel gewoon met het latijnse alfabet. Titels en vertolkers werkten ook lekker.
Ik doe dit jaar geen Griekse les, merk meteen dat het minder goed gaat.

16Faramiredoras
Nov. 20, 2009, 3:36 am

Bedankt voor de tekst. Ik heb hem direct uitgeprint, met gitaarakkoorden.
Ik kom dit jaar ook al weer nergens aan toe. Naast mijn baan bij de bibliotheek hebben we een eigen bedrijfje, en dan lopen er ook nog 3 tieners rond. Ik wil daar nu nog zoveel mogelijk bij zijn. Over een jaar of 5 is het nest leeg...
Ik heb Savopoulos leren kennen door een Griekse vriendin, die Theodorakis een populist vond, die zijn muziek afstemde op het grote publiek en het grote geld. Maar zij was dan ook een anarchiste.

17marieke54
Sept. 21, 2013, 5:22 am

(zie ook nummer 3)

Registraties van de uitvoering van “To Axion Esti” door Odysseas Elytis en Mikis Theodorakis
Alle gedirigeerd door Mikis Theodorakis

(“Lof zij”, de vertaling van het boek door Hero Hokwerda en A.M. Stathi-Schoorel verscheen in 1991 bij Bert Bakker)

1977:
http://www.youtube.com/watch?v=TrXeUIeShYk

1982 (in het Duits, Gewandhaus, Leipzig ):
dl. 1 http://www.youtube.com/watch?v=D3GNBEeIgIM
dl. 2 http://www.youtube.com/watch?v=n8t4S1LXJTI
dl. 3 http://www.youtube.com/watch?v=dB3JeRz9Dls
dl. 4 http://www.youtube.com/watch?v=dUVEqh83rjI
dl. 5 http://www.youtube.com/watch?v=ZUJcIpiCzXo
dl. 6 http://www.youtube.com/watch?v=b-622YTEvc4
dl. 7 http://www.youtube.com/watch?v=QnFZQS-KIvk
dl. 8 http://www.youtube.com/watch?v=T58off4sQls

1987:
http://www.youtube.com/watch?v=oxyDyqXlovA

1993:
http://www.youtube.com/watch?v=60jpNYM9j0g

“Eén zaluw maar” (boek: p. 59)
1993: op 12.30 min.
Duitse uitvoering: dl 4 op4.25 min

“Zon der gerechtigheid” (boek: p. 73)
1993: op 28.30 min.
Duitse uitvoering: heel deel 4