StartseiteGruppenForumMehrZeitgeist
Web-Site durchsuchen
Diese Seite verwendet Cookies für unsere Dienste, zur Verbesserung unserer Leistungen, für Analytik und (falls Sie nicht eingeloggt sind) für Werbung. Indem Sie LibraryThing nutzen, erklären Sie dass Sie unsere Nutzungsbedingungen und Datenschutzrichtlinie gelesen und verstanden haben. Die Nutzung unserer Webseite und Dienste unterliegt diesen Richtlinien und Geschäftsbedingungen.

Ergebnisse von Google Books

Auf ein Miniaturbild klicken, um zu Google Books zu gelangen.

Lädt ...

Briefe aus dem Krieg 1939-1945, 2 Bde. Nachwort von James H. Reid. (2001)

von Heinrich Böll

Weitere Autoren: Siehe Abschnitt Weitere Autoren.

MitgliederRezensionenBeliebtheitDurchschnittliche BewertungDiskussionen
282833,214 (3.71)Keine
Keine
Lädt ...

Melde dich bei LibraryThing an um herauszufinden, ob du dieses Buch mögen würdest.

Keine aktuelle Diskussion zu diesem Buch.

Brieven van de Duitse schrijver (1917-1985) over zijn soldatentijd (1938-1945) in het leger van Hitler.
  EdVullings | Dec 18, 2017 |
Heinrich Böll, of leven in het gemis door een authentiek mens.

Het was echt verfrissend om, tussen een overvloed aan zoveel hedendaagse gesubsidieerde broodschrijverij, nog eens de private correspondentie te kunnen lezen van deze steeds kritisch gebleven ‘ex-centrische’ schrijver en nobellaureaat die op 22-jarige leeftijd in 1939 geruisloos overvallen werd door een tweede wereldbrand en die dit wellicht vanuit een klimaat dat hem vanaf zijn geboorte steeds vreemd en vijandig was gebleven, steeds lijdzaam ondergaan heeft. In deze private correspondentie omschrijft en betekent hij zichzelf herhaaldelijk met onverzettelijke verbetenheid als strijdbaar pacifist die de ontwikkelingen in het ‘Reich’ nauwgezet op de voet bleef volgen en waar men het hem ook maar enigszins toeliet ook bleef ironiseren. Zo wou hij een buffer opwerpen tegen al het onnadenkende en abjecte dat Hitlers Wehrmacht vertegenwoordigde, met de haar geheel eigen toegemeten, verbeten Pruisische 'Kadaverdisziplin' die hem tot in de kleinste poriën steeds bleef doorademen en typeren. Bölls vroege mentale vorming in het leger zal altijd bepalend blijven voor zijn hoogst gecontesteerde latere schrijverschap. Hoofdzakelijk richtte hij zijn brieven aan Annemarie Cech, zijn verloofde, die hem in 1942 huwde. Andere brieven zijn voornamelijk gericht aan zijn familie en verder aan enkele intimi.

De familie Böll is afkomstig uit Keulen. Heinrich werd er in 1917 geboren, en groeide op in een arm, katholiek milieu. Zijn vader Viktor hield als meubelmaker een atelier voor kerkelijke kunst open. In wezen liet het gezin zich niet in met de NS-ideologie, tenzij bepaalde pragmatische overwegingen hen echt daartoe dwongen. Door zijn opvoeding leunde Böll sterk aan bij vele waarden van de christelijke spiritualiteit. Katholieke organisaties en bepaalde 'significant others', lees mentoren van christelijke signatuur, bepaalden reeds op jonge leeftijd de gezindheid van het gedachtengoed van de familie Böll, en dus in extenso ook van de jonge Heinrich. Dit weerspiegelt zich o.a. duidelijk in die naoorlogse, met een sterk metafysisch-mystifiërende signatuur geschreven roman over drie generaties Duitse architecten voor en na de ‘Stunde Null’: ‘Billiard um halbzehn’ (1959). Voor de oorlog liet de NS-tijdgeest hem nooit met rust en verplichtte hem tot deelname aan hun 'nationaal-politieke scholingskampen'. Reeds tijdens zijn scholierentijd ontwikkelde hij een passie voor literatuur, en ontdekte hij de schrijvers van de 'renouveau catholique', meerbepaald Georges Bernanos, François Mauriac en Léon Bloy. Dit waren stemmen die reeds lang voor het Tweede Vaticaanse concilie veranderingen bepleitten in het hopeloos verstarde, oude katholicisme. Heinrich Böll walgde van het nazisme, maar kon als enkeling in de stroom weinig anders doen dan alles lijdzaam te aanzien en ondergaan. Na het ontvangen van zijn oproepingsbevel voor het leger, begin 1939, werd hij definitief ingelijfd op 3 september van dat jaar, dus twee dagen na het uitbreken van de oorlog in Polen.

Reeds in de twee eerste oorlogsjaren, die hij op de korte ‘Blitzkrieg’ in Frankrijk niet te na gesproken hoofdzakelijk doorbracht in kazernes met de talloze banale, ontzielde taken en exercities die daar nu eenmaal eigen aan zijn, fulmineert hij in zijn brieven geregeld tegen de algemene stompzinnigheid van het militaire apparaat dat hem omringde. Zijn houding komt me voor als die van de 'Einzelgänger' die wanhopig tegen de vloed oproeit en zijn aanvoelen van de legermentaliteit roept voor mijn geestesoog reminiscenties op aan de fureur en tevens de angel van haar ontstaansgeschiedenis; die van de ontelbare verbitterde, hatelijke grootstadpassanten die de universa van expressionisten zoals Georg Grosz, Otto Dix en Emil Nolde steeds blijven bevolken in hun talloze schreeuwerige, maar waarschuwende Interbellum-tableaux.

Zijn private correspondentie was een noodzakelijk pendant tegen het onvrije kazerneleven, en hoewel hij in wezen hoogstwaarschijnlijk een sociaal coulant persoon was tussen zijn medesoldaten, keken velen van zijn compagnie hem toch met de nek aan omwille van zijn intellectuele voorkomen. Intrensieke distinctie botst nu eenmaal altijd heftig met de grijsheid van uniformiteit en discipline. Böll blijft soldaat en betoont vanuit zijn overtuiging geen enkele ambitie voor een officierscarriere. Het wordt hem al snel duidelijk dat zijn gehele persoonlijkheid nooit zal stroken met het militaire ideaal van een gedachtenloze plichtsvervulling. Verder dan een benoeming tot korporaal in 1943 zal hij het willens ook nooit schoppen. Zijn uitlatingen na lectuur van boeken van Ernst Jünger zijn hieromtrent treffend. Jünger was een oud-officier die in Vlaanderen en Frankrijk gevochten had en bekleedde tijdens de Tweede Wereldoorlog een prominente functie bij de Wehrmacht in Parijs, die hem veel ruimte tot flaneren en nadenken bood. Ook verkeerde hij ten dele in die kringen rond von Stülpnagel, die later noodlottig betrokken geraakte in het complot tegen Hitler van 20 juli 1944. Piet De Moor bekroonde Jünger ooit in een van zijn boeken met het epitheton ‘ijzervreter’. Dit kan best zijn, maar dan zal het er wel een zijn van een hoogst esthetisch gehalte. Een mens dacht in 1944 nu eenmaal anders over vele dingen na dan we ons vandaag ooit kunnen voorstellen. Heinrich Böll schreef over Jünger na lectuur van diens ‘Auf den Marmorklippen’ het volgende: "In het diepst van mijn ziel ben ik te veel een bedelaar- misschien maar gelukkig - om een volgeling van Jünger te worden, maar uitersten raken elkaar...ach, ik weet nog niet precies wat ik van Jünger moet denken...misschien ben ik te veel verstrikt in het armzalige dagdagelijkse leven van een eenvoudige soldaat om tot hogere inzichten te kunnen komen." Instinctief voelt hij zich veel meer solidair met de gewone soldaat en literair is Dostojevski hem veel liever dan de in militaire hardheid tot het uiterste getrainde Jünger: "Bij Jünger vind je waarheden als in ijs of ijzer gebeiteld, maar Dostojevski heeft het bloedende en lijdende hart van een Christen."

Gedurende de gehele oorlog werd de correspondentie van de soldaten gecensureerd. Er vallen bijgevolg geen openlijke politieke stellingnames van Böll te verwachten, wat niet impliceert dat hij die ook niet had. Tot eind oktober 1943 weet Böll het in het relatief rustige Frankrijk uit te zingen, maar dan werd hij plots overgeplaatst naar het Oostfront. Zijn houding tot dan toe was er een van gelatenheid bij de vele kwellingen van het soldatenleven. Maar eenmaal in het Oosten barstte de hel pas echt los. Hij kwam er in 'close-combat'-situaties terecht en raakt herhaaldelijk gewond. Zijn kritische, afkerige attitude veranderde plots in een virulent antimilitarisme bij de vele verschrikkingen die hij aan den lijve ondervond. Zijn verwondingen waren in zekere zin ook zijn geluk. Hij verbleef voor steeds langere perioden in lazaretten achter het front. De stem van de auteur verwerd steeds meer tot een geweldige stem tegen de waanzin van de verschrikkingen die hem omringden: "God weet dat ik de oorlog nu ken, in al zijn vormen, en ik zeg je, geloof niets van wat er over de oorlog gedrukt wordt of gedrukt is als het niet vervuld is van het lijden van de soldaten en van het tomeloze verdriet..." Uiteindelijk zal Böll door de Amerikanen krijgsgevangen worden genomen drie weken voor het beëindigen van de vijandelijkheden. Zijn messianistisch geloof in een toekomstig, explosief schrijversschap gaf hem toen wellicht reeds de kracht om zich door de laatste oorlogsjaren heen te slepen.

Dit ego-document van één van Duitslands belangrijkste schrijvers boeit van begin tot einde: Het biedt de lezer een aanzet om het onnavolgbare van Heinrich Bölls latere oeuvre beter te begrijpen. Zo zal ik hem altijd in mijn hart dragen, de schrijver van o.a. 'Ansichten eines Clowns' (1963) en 'Gruppenbild mit Dame’ (1971), als een tedere anarchist, politiek te links voor rechts, te rechts voor links, maar met het hart van een authentiek en compromisloos mens die steeds in die hoop kan blijven leven om, daar waar het gemis van een ander zich net in zijn meest precaire vorm toont, iets weten te lenigen. ( )
3 abstimmen zerkalo. | May 4, 2007 |
keine Rezensionen | Rezension hinzufügen

» Andere Autoren hinzufügen (3 möglich)

AutorennameRolleArt des AutorsWerk?Status
Heinrich BöllHauptautoralle Ausgabenberechnet
BÖLL, AnnemarieCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Boll, H.Co-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Hauth-Grubben, GoverdienÜbersetzerCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Reid, James H.Co-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Schepmann, PhilippCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Schubert, JochenCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Du musst dich einloggen, um "Wissenswertes" zu bearbeiten.
Weitere Hilfe gibt es auf der "Wissenswertes"-Hilfe-Seite.
Gebräuchlichster Titel
Die Informationen stammen von der englischen "Wissenswertes"-Seite. Ändern, um den Eintrag der eigenen Sprache anzupassen.
Originaltitel
Alternative Titel
Ursprüngliches Erscheinungsdatum
Figuren/Charaktere
Die Informationen stammen von der englischen "Wissenswertes"-Seite. Ändern, um den Eintrag der eigenen Sprache anzupassen.
Wichtige Schauplätze
Wichtige Ereignisse
Zugehörige Filme
Epigraph (Motto/Zitat)
Widmung
Erste Worte
Zitate
Letzte Worte
Hinweis zur Identitätsklärung
Verlagslektoren
Werbezitate von
Originalsprache
Anerkannter DDC/MDS
Anerkannter LCC

Literaturhinweise zu diesem Werk aus externen Quellen.

Wikipedia auf Englisch

Keine

Keine Bibliotheksbeschreibungen gefunden.

Buchbeschreibung
Zusammenfassung in Haiku-Form

Aktuelle Diskussionen

Keine

Beliebte Umschlagbilder

Gespeicherte Links

Bewertung

Durchschnitt: (3.71)
0.5
1
1.5
2
2.5
3 2
3.5 1
4 3
4.5 1
5

Bist das du?

Werde ein LibraryThing-Autor.

 

Über uns | Kontakt/Impressum | LibraryThing.com | Datenschutz/Nutzungsbedingungen | Hilfe/FAQs | Blog | LT-Shop | APIs | TinyCat | Nachlassbibliotheken | Vorab-Rezensenten | Wissenswertes | 203,222,264 Bücher! | Menüleiste: Immer sichtbar