Dat Macchiavelli niet de kille opportunist was waar hij al eeuwen voor door gaat, weten we al lang; Beeckman’s rehabilitatie van de Florentijn is op dit vlak niet echt origineel, maar het kan geen kwaad Macchiavelli’s veelzijdige visie nog eens toe te lichten. Maar de Brusselse politieke filosofe gaat nog een heel eind verder: ze gebruikt hem om ‘lessen’ te distilleren voor onze tijd, en dan blijkt hij absoluut nog relevant. Zeer de moeite, dit boek, al is het af en toe doorbijten door het nogal theoretische gehalte. De lezer weze ook gewaarschuwd dat Beeckman met dit boek haar eigen ‘vorstenspiegel’ (zoals bij Macchiavelli evenzeer gericht tot ‘het volk’) presenteert; bijgevolg is het af en toe niet helemaal duidelijk waar Macchiavelli’s visie eindigt en die van Beeckman begint. In elk geval bekent ze zich, zoals uit haar vele opiniestukken blijkt, duidelijk tot de liberale democratie, erg in de lijn van Hannah Arendt. Nogmaals: niet altijd gemakkelijk, maar sterk aanbevolen. ( )

Beeckman brengt met dit boek het denken van Machiavelli terug waar het hoort, binnen het actuele politiek-maatschappelijk debat. En zij doet dat met verve waarbij ze zich geregeld laat inspireren door het werk van Hannah Arendt die jaren geleden Machiavelli al op een gelijkaardige manier benaderde. Alle clichés over Machiavelli worden vlug ter zijde geschoven om ruim baan te bieden aan de rijkdom van diens denken in een vijftal stellingen: (1) politiek is conflict, (2) noodzaak is goed voor jou, (3) deugd is voortreffelijkheid, (4) wie houdt de spiegel vast, en (5) vrijheid is het hoogste goed.
Meermaals vertrekt Machiavelli vanuit een gezonde kijk op de condition humaine. "Mensen worden wel door gelijkaardige hartstochten beheerst, maar ze beleven ze anders, door verschillen in opvoeding, cultuur of instellingen. De kern van het politieke probleem is dat de mensen uit zichzelf zelden geneigd zijn om vreedzaam samen te leven. Altijd ervaren ze een spanning tussen hun persoonlijke verlangens, de regels van de samenleving en de beperkingen van de menselijke conditie." (p. 132)
Machiavelli geeft ons een lijstje met remedies tegen de blinde vlekken die eigen zijn aan elk engagement, of dit zich nu op politiek vlak afspeelt dan wel zich ontwikkelt binnen interpersoonlijke relaties. Ik vond het psychologische en het maatschappelijke hier weer erg mooi samenkomen. "Bekijk de verlangens, de noodzaak, de waarden van de andere kant. Draai de dingen om: neem de plaats van de ander in. De elite is niet rationeler dan het volk; ze streeft evengoed naar eigenbelang. Het grote morele gelijk zit nooit helemaal bij die ene partij, al het slechte evenmin bij die andere. Je moet begrijpen, niet oordelen; inschatten hoe situaties ontstaan door complexe samenlopen van omstandigheden; je moet zoeken welke factoren uit het zicht zijn verdwenen, maar toch een rol spelen. En beseffen dat de vrijheid alleen overleeft wanneer er voldoende ruimte is voor het andere perspectief." (p. 250) Zo'n gedachten verdienen het om door elk beleidsmaker te worden gehoord, hopend dat ze bereid zijn ernaar te luisteren, iets waarover Machiavelli ook wel een en ander kan vertellen. ( )