Hoe komt het dat sommige kranten de moord op 77 Noren toeschreven aan islamitische extremisten, totdat duidelijk werd dat een rechtse terrorist de dader was? Waarom werden in Zwitserland, een land van vier minaretten, middels een referendum deze bouwwerken verboden? Hoe kan het dat het plan voor een cultureel centrum voor moslims op Manhattan leidde tot een verhit politiek debat in de Verenigde Staten? In haar nieuwe boek analyseert Martha Nussbaum een groot aantal voorbeelden van intolerantie ten opzichte van religieuze minderheden - en dan met name ten opzichte van moslims. Ze laat zien dat in al deze gevallen angst voor het andere en onbekende een belangrijke drijfveer is. Geïnspireerd door de filosofie, geschiedenis en literatuur formuleert zij een uitweg uit de greep van de angst. Respect voor andermans gewetensvrijheid is daarbij van cruciaal belang, en de bereidheid anderen te gunnen wat we voor onszelf verlangen.
Recensie(s)
De Europese samenlevingen worden regelmatig opgeschrikt door hevige controverses over religie. Vooral religieuze minderheden lijden onder de hevige reacties van politiek en samenleving. De invloedrijke Amerikaanse filosofe Nussbaum, van wie ook veel boeken in het Nederlands vertaald zijn, probeert deze debatten te duiden en een uitweg te zoeken. In het eerste hoofdstuk bespreekt ze enkele voorbeelden en wijst op de verschillende tradities in Europa (nationale staat) en niet-Europese westerse landen (immigratie). In het tweede hoofdstuk komt ze met een verklaring voor religieuze intolerantie: angst – voor het vreemde, voor het verlies van het vertrouwde. Om die angst te overwinnen en weerstand te bieden tegen een politiek van de angst pleit ze voor het principe van menselijke waardigheid, om argumenten te onderzoeken op waarheid en redelijkheid, en voor inlevingsvermogen in de ander. Op een eenvoudige manier stelt ze met veel voorbeelden moeilijke en actuele kwesties aan de orde. Haar idealistisch pleidooi is een waardevol geluid in het met symboliek geladen maatschappelijk slagveld. Met literatuurverwijzingen in eindnoten en register.