This is probably an excellent book-- all the reviews and ratings would indicate this is the case. The audio version is incomprehensible. I have listened to other Nigerian books and usually love the accent but these two readers were not doing it for me. I had to focus so hard on the words I couldn't enjoy the story. Gave up at 25% way though. ( )

This is set in an unidentifed city in modern Nigeria.

Eniola is the eldest child in a family thrust into poverty when his educated father, a history teacher, was the subject of an educational purge when the ruling regime declared that history was a non-essential subject and removed from schools’ curricula. Now his father is too depressed to move from his bed; and his mother is struggling. Eniola, who had dreamed of a good school and a secondary education and his sister cannot pay their school fees even at the minimal public school they attend. Kids whose fees are in arrears are humiliated and beaten. The family chooses to pay Eniola’s sisters’ fees as she seems to have more promise. Eniola is apprenticed to a tailor, but he cannot afford the apprenticeship fees for that, either.

On the other side of the economic divide, lives Wuraola, a doctor to be from a well connected family. She is engaged to a man whose future also looks bright.

As the author says, ““real wealth was intergenerational, and the way Nigeria was set up, your parentage would often matter more than your qualifications. “ 148

But the wheel of fate turns, when Eniola is convinced by his friends to do a few favors for a boss man in exchange for food and money for his family. It seems a heaven-sent opportunity.

Wuraola’s fate also changes – her fiancé begins beating her. In addition, her father is asked to run for political office against a corrupt politician.

Both families’ fates are affected by the boss man and his corrosive political power.

The phrase “A spell of good things” can be a string of lucky events, but can also be ironically bitter about what the future holds after the good events vanish into thin air.

It’s an intriguing look at current Nigeria, and peopled with characters I really cared about. ( )

'Alles wat had kunnen zijn’ is de tweede roman van Ayọ̀bámi Adébáyọ̀ en het eerste ‘Boek van de maand’ bij Hebban, wat grote verwachtingen schept. Het stond op de longlist van de Booker Prize 2023 en werd uit het Engels vertaald door Elvira Veenings. Nigeria en bij uitbreiding het hele Afrikaanse continent is voor mij onbekend terrein. Met open vizier treed ik dit avontuur tegemoet.

De cover valt op met zijn felle kleuren en twee gestileerde personen die heel dicht bij elkaar komen, maar elkaar niet lijken te zien of niet willen zien: symbolen voor rijk en arm in Nigeria, waartussen een immense kloof gaapt die door het corrupte systeem uitgediept wordt. Als Adébáyọ van haar vaste route door Ifè afwijkt en de beelden uit de sloppenwijk op haar netvlies gebrand blijven, wordt haar roman geboren. Ze is geschokt en probeert zich in te leven in een voor haar onbekende kant van Nigeria. Hoe breek je uit die vicieuze cirkel?

De opbouw maakt zo’n cirkelbeweging met een proloog en epiloog, waarin de gedachten van Caro over de verkiezingen aan bod komen. Dezelfde persoon na verloop van tijd op dezelfde plaats. Alles lijkt hetzelfde en toch is niets nog hetzelfde na alles wat er is gebeurd. In vier grote delen, voorzien van een geheimzinnige titel en een bijhorend citaat en onderverdeeld in korte hoofdstukken, leren we de rijke arts in opleiding Wúràọlá en haar familie en de arme student Eniolá en zijn familie kennen.

Wat is verantwoordelijk voor die gapende kloof tussen arm en rijk in Nigeria? Adébáyọ beschrijft niet alleen hoe het corrupte systeem dit in de hand werkt, maar tekent eveneens minutieus, hoe de Nigerianen in hun eeuwenoude tradities vastgeroest zitten. ‘Alles wat had kunnen zijn’ vertrekt uit deze hoofdthema’s, maar kijkt verder.

Via Yéyé glijdt je terug in de tijd en krijg je inzicht in het belang van het huwelijk, zelfs al is haar dochter Wúràọlá bijna als arts afgestudeerd. Aan de andere kant zie je Eniolá hopen op een kwalitatieve opleiding, wat in Nigeria helemaal geen evidentie is. Zeker niet als zijn vader door een hervorming zijn job en al zijn energie verliest. Iyá Eniolá (Eniolá’s moeder) blijft niet bij de pakken zitten en vecht als een leeuwin, maar kan de bedelstaf niet afwenden. Zowel de sterkte als de mishandeling van de vrouw, depressiviteit, onderwijs als hoop op een betere toekomst zijn secundaire thema’s. De zus van Wúràọlá én die van Eniolá rebelleren tegen wat van hen verwacht wordt, maar het is uiteindelijk Eniolá die dé dominosteen doet omvallen, nadat het verhaal rustig alle andere dominosteentjes had klaargezet.

Het leven in Nigeria bekijk je vanuit verschillende perspectieven. Op die manier krijg je een gedetailleerd beeld en kan je je een levenswijze proberen voor te stellen die heel erg van de onze afwijkt. Toch zijn er ook universele zaken zoals het huiselijk geweld. Alles is in eenvoudige bewoordingen weergegeven en enkel de onvertaalde stukken uit het Yoruba doen de wenkbrauwen fronsen. Nochtans zijn die exotische namen zo poëtisch zoals Wúràọlá ‘gouden overvloed’ betekent. Geen ingewikkelde stijlfiguren, maar wel enkele mooie beelden:

‘De tijd was meedogenloos, hij stopte niet, zelfs niet om mensen de kans te geven zichzelf van de vloer te schrapen als ze verbrijzeld waren.’

‘Pas achteraf was hij (Eniolá) in staat om te bedenken dat die aanwezigheid niets anders kon zijn dan zijn eigen angst die, groter geworden dan zijn lichaam kon bevatten, naar buiten golfde om hem als een tweede schaduw te achtervolgen in het gras.’

Adébáyọ beschrijft de schrijnende wantoestanden zonder een oordeel te vellen of een oplossing aan te bieden en laat het einde open. Wat als er in een olieproducerend land zelfs voor een ziekenhuis niet genoeg elektriciteit is? Corruptie en tradities zitten zodanig in het leven van de Nigerianen verweven, zoals de afbeelding van de politiekers in de ankara-stof die ze als aalmoes tijdens hun campagne uitdelen, dat het kluwen moeilijk te ontwarren is. Vele personages wachten te lang om stappen te ondernemen en willen dan plots met te grote stappen vooruit. Ga nooit af op een fata morgana, maar blijf ook niet werkloos toezien. Ze houdt haar landgenoten een spiegel voor. Wie durft er in deze spiegel te kijken? ( )

De Nigeriaanse schrijfster Ayọ̀bámi Adébáyọ̀ was al een twintiger toen ze voor het eerst - bij toeval - met eigen ogen zag in wat voor armoede een deel van haar landgenoten leeft. Dat maakte zo’n indruk op haar dat ze er jaren later, ‘A spell of good things’, haar tweede roman, over schreef.

Adébáyọ̀ zet haar belangrijkste thema, het grote contrast tussen arm en rijk in Nigeria, scherp aan door twee verhaallijnen met elkaar te verweven. De ene verhaallijn volgt de tiener Ẹniọlá, wiens vader zijn baan is kwijtgeraakt waardoor het gezin in rap tempo financieel afglijdt. De andere verhaallijn volgt de twintiger Wúràọlá, arts in opleiding en afkomstig uit welvarende kringen. De één kan alleen maar hopen dat er elke dag iets te eten op tafel staat, terwijl de ander zich bijna achteloos tegoed doet aan afhaalmaaltijden of een buffet op een verjaardagsfeest.

‘Alles wat had kunnen zijn’ opent sterk, met een scène die je de vernedering van Ẹniọlá’s leven in armoede goed doet voelen. Helaas weet de schrijfster de scherpte van die openingsscène niet vast te houden. In de volgende 350 pagina’s blijkt ze erg veel woorden nodig te hebben om de levens van haar hoofdpersonen te schetsen. Wat vooral opvalt is het overdadige gebruik van dialoog, zóveel, dat je het gevoel bekruipt dat je het script van een televisieserie zit te lezen. Ook de uitgebreide beschrijvingen van kledingstukken, lokale gerechten en nevenpersonages dragen daaraan bij. Pas in de allerlaatste 75 pagina’s wordt het verteltempo opgevoerd. Pas dan ook wil je écht doorlezen, maar dan is het verhaal al - vrij abrupt - afgelopen.

Wat geldt voor de schrijfstijl, geldt ook voor de thematiek. De potentie is er, maar de uitwerking blijft achter. Adébáyọ̀ snijdt grote thema’s aan zoals corruptie, politiek geweld, armoede, depressie, huiselijk geweld, de man/vrouwverhouding in Nigeria, het belang van onderwijs en het conflict tussen de generaties. Eigenlijk té veel om allemaal goed uit te werken, zeker naast al die sfeerbeschrijvingen. En dat is jammer, want je wil er meer van weten. Zo worstelt Wúràọlá met de relatie met haar verloofde, die voor haar familie de ideale man is, maar die ook nogal losse handjes blijkt te hebben. Dat is een thema dat bijna een eigen boek verdient, maar hier ondersneeuwt naast de andere thema’s, waardoor je, zeker aan het einde van het verhaal, met prangende vragen blijft zitten over het vervolg.

Best wel wat bezwaren dus, maar betekent dat ook dat je dit boek links moet laten liggen? Nee, zeker niet! Het geeft namelijk een interessant inkijkje in het leven in het moderne Nigeria en vooral in de vergaande gevolgen van politieke corruptie voor arm én rijk. Daarnaast laat Adébáyọ̀ je ervaren hoe het is om een boek te lezen waarin je woorden, begrippen en culturele gebruiken tegenkomt die je niet meteen iets zullen zeggen. Een leeservaring die veel lezers van buiten de ‘westerse wereld’ al op jonge leeftijd meemaken. Dat maakt het boek ondanks de bezwaren tot een gedenkwaardige leeservaring. ( )

*Longlisted for the Booker Prize 2023*

3.5⭐️

“She had never been able to shake the sense that life was war, a series of battles with the occasional spell of good things.”

Set in modern-day Nigeria, the narrative of A Spell of Good Things by Ayọ̀bámi Adébáyọ̀ revolves around two characters from vastly different walks of life - Ẹniọlá, a teenager who belongs to a family struggling to make ends meet and Wúràọlá, a young doctor from an affluent family - and how their lives become intertwined through an episode of violence and tragedy.

Ẹniọlá dreams of pursuing his education in a good school as his father had once promised. But his father, a teacher by profession, loses his job, and the family is unable to fund his or his sister Bùsọ́lá’s education. Ẹniọlá works odd jobs in a tailoring shop, unable to pay for an apprenticeship but hoping to acquire some skills while also earning some money. He, along with others in similar situations, is regularly punished by school authorities for their inability to pay fees and face expulsion once the stipulated grace period is over. In a bid to better his family’s circumstances, he gets embroiled with a local politician – an association that will irrevocably change his life.
Wúràọlá is twenty-eight, and despite her academic accomplishments and hard work, she submits to social and family pressure to find a husband. She accepts her childhood friend/ boyfriend Kúnle’s proposal, though her heart is not completely in the relationship. Both her father and her future father-in-law are associated with local politics, and the marriage between the families is a coveted union. Her need to keep the families happy and keep up appearances overrides her doubts about her feelings, and she finds herself hiding her fiancé’s true nature.

I loved the premise of A Spell of Good Things by Ayọ̀bámi Adébáyọ̀. The prose is superb, as is the character development. I enjoyed the vivid descriptions of the setting, culture and traditions of the community and the dynamics within the families. The story revolves around themes of socio-economic inequality, politicization and regulation of the school system, political corruption, depression, and domestic abuse, among others. I found Ẹniọlá’s storyline emotionally impactful, and though I could sympathize with Wúràọlá and her family toward the end of the novel, I thought that her story was lacking in depth. The pace is slow for a larger part of the novel and suffers from minor repetition. There are many characters to keep track of, and while I enjoyed reading about the large families and extended families, there were certain characters whose stories felt important but remained somewhat unexplored. The final segment is shocking and heartbreaking and will stay with you long after you have finished the book.

Though there is a lot to like about this novel, I was not completely engaged in the narrative for most of the novel. Having said that, I do hope to pick more of the author’s work. I did feel the need for a glossary/key/index for all the Nigerian words and phrases in the narrative, which would have made for a more fluid reading experience.

“Time was unforgiving, it didn’t stop, not even to give people a chance to scrape themselves off the floor if they’d been shattered.”

Connect with me! ✏ Instagram ✏ My Blog ✏ The StoryGraph ( )