Moeilijk boek. Het moet aandachtig worden gelezen omdat we anders al vlug niet meer weten waar het allemaal om draait en omdat er al vroeg aanwijzingen zijn voor dingen die veel van later verduidelijken en verklaren.

Het boek heeft geen echte verhaallijn en evenmin een hoofdpersoon. Het is in feite het levensverhaal van velen en hun relatie met elkaar in Wenen voor en na de Eerste Wereldoorlog. De schrijver is duidelijk aanwezig in dit grote verhaal. Hij is de alleswetende verteller, wat hij niet weet zegt hij trouwens ook letterlijk.

Opvallend is het verstrengelen van de beschreven tijd. Soms volg je de personages voor de oorlog en dan weer na de oorlog. De oorlog zelf bespreekt deze roman niet, evenmin kom je veel te weten over hoe het land of Wenen de oorlog hebben verwerkt. Waar het om gaat zijn de menselijke verhoudingen waarbij je veel psychologische beschrijvingen krijgt. ( )

Door intriges.. kan Melzer zich in kleinburgerlijk geluk nestelen. ( )

Il fatto è che non si può far violenza a opere scritte per essere lette su una sedia a dondolo in stanze dove una pendola tranquillamente oscilla e il pulviscolo fluttua nella luce calda del sole e leggerle a bordo di un autobus... (questa la prima riflessione dopo le prime trenta deliziosamente irresolute pagine).

Conseguentemente, ho cercato di rallentare i ritmi di lettura, di aprire il libro solo quando ero sufficientemente riposato per rendere la lettura la più godibile possibile. E lo è stata, godibile, a tratti anche godibilissima. Ma facile no. E' una lettura impegnativa ma gratificante, non delude. Il tour de force è del lettore, l'autore ha piena padronanza e fila liscio che è un piacere, senza fatica, con ammirevole facilità di scrittura.
Nell'introduzione si rimanda al film di Max Ophuels La ronde. Ecco, io il film non l'ho ancora visto e mi riprometto di farlo, ma di sicuro posso dire che in effetti la narrazione ha il ritmo di un ballo. Un giro di walzer nella Vienna degli inizi del '900... ( )