StartseiteGruppenForumMehrZeitgeist
Web-Site durchsuchen
Diese Seite verwendet Cookies für unsere Dienste, zur Verbesserung unserer Leistungen, für Analytik und (falls Sie nicht eingeloggt sind) für Werbung. Indem Sie LibraryThing nutzen, erklären Sie dass Sie unsere Nutzungsbedingungen und Datenschutzrichtlinie gelesen und verstanden haben. Die Nutzung unserer Webseite und Dienste unterliegt diesen Richtlinien und Geschäftsbedingungen.

Ergebnisse von Google Books

Auf ein Miniaturbild klicken, um zu Google Books zu gelangen.

Lädt ...

Faust (I & II) (1831)

von Johann Wolfgang von Goethe

Weitere Autoren: Siehe Abschnitt Weitere Autoren.

Reihen: Goethe's Faust (1-2)

MitgliederRezensionenBeliebtheitDurchschnittliche BewertungDiskussionen / Diskussionen
5,033382,146 (3.92)1 / 232
Band 4 umfasst sämtliche derzeit bekannten Briefe Goethes aus den Jahren 1780 und 1781. Nachgewiesen werden für diesen Zeitraum außerdem 136 erschlossene Briefe. Der Beginn der 1780er Jahre markiert für Goethe einen neuen Abschnitt seines Weimarer Lebens. Die 557 Briefe des Bandes zeugen von der Vielfalt seiner naturwissenschaftlich-künstlerischen Interessen und der sich ausweitenden amtlichen Tätigkeit als Leiter der Kriegs-, der Wegebau- und der Bergwerkskommission. Zu den 51 Adressaten gehören neben langjährigen Freunden und Kollegen wie Carl Ludwig von Knebel, Johann Caspar Lavater, Herzog Carl August und Jacob Friedrich von Fritsch auch neue Korrespondenzpartner, darunter Ernst II. Herzog von Sachsen-Gotha und Altenburg und dessen Bruder Prinz August. Die nach wie vor wichtigste Adressatin ist Charlotte von Stein, an die nahezu drei Viertel aller Briefe des Bandes gerichtet sind. Die Briefe werden, mit wenigen Ausnahmen, nach den Handschriften ediert und erstmals umfassend wissenschaftlich kommentiert. Der Kommentar wird durch Dokumente ergänzt, darunter bislang ungedruckte Briefe von und an Lavater und Knebel. Die Edition bietet die Briefe in revidierter und damit im Vergleich zu allen bisherigen Ausgaben in teilweise neuer Chronologie.… (mehr)
Lädt ...

Melde dich bei LibraryThing an um herauszufinden, ob du dieses Buch mögen würdest.

Gruppe ThemaPosteingangLetzter Beitrag 
 Fine Press Forum: Faust14 ungelesen / 14originaux, März 2023

» Siehe auch 232 Erwähnungen/Diskussionen

C’est dommage que j’écrive cette note de lecture plusieurs mois après avoir fini la lecture de cette pièce et sans avoir pris les notes qui se seraient imposées, car j’aurais eu beaucoup à dire sur cette œuvre, monument de la littérature allemande et du théâtre romantique.
J’en retiens tout de même l’idée d’un personnage tenaillé par une soif de savoir plus que de pouvoir. C’est parce que l’étude et la religion ne lui apportent pas les réponses aux questions qu’il se pose qu’il accepte le pacte que le diable, par l’intermédiaire de son serviteur Méphistophélès , lui propose. C’est l’incomplétude du savoir et son impuissance que Faust noie finalement dans l’assouvissement de ses désirs et dans l’infini de son pouvoir. Et ses désirs ne semblent même pas lui apporter la jouissance ou la plénitude espérée, tant ils s’évanouissent aussi vite qu’ils sont assouvis, porteurs eux aussi de leur lot d’insatisfaction perpétuelle.
Dans son désir de s’élever au-dessus de la finitude de la condition humaine, Faust est touchant et porte un peu de chacun d’entre nous. Dans son ivresse de toute-puissance aussi, probablement d’ailleurs.
Je crois que c’est ce que je garderai de cette pièce de théâtre, l’idée que l’on n’a guère le choix. Soit on apprend à accepter, voire à chérir, les limites de notre compréhension et de notre action sur le monde, soit on est condamné à se brûler les ailes, tel l’Icare de la mythologie ou le Dom Juan de Molière.
  raton-liseur | Nov 25, 2023 |
Faust, Goethe's great dramatic poem in two parts, is his crowning work. Even though it is based on the medieval legend of a man who sold his soul to the devil, it actually treats modern man's sense of alienation and his need to come to terms with the world in which he lives.

This theme has always been an important one in western literature, but it has gained in urgency during our own century. Each generation must explore anew the problems of human estrangement and fulfillment — the best way to begin such a search is to see what the past has to offer. Goethe's vision may not provide the perfect or the only answer, but it has been a source of inspiration to many readers for more than a hundred years and reflects the thoughts and experiences of one of the 19th century's most active and gifted minds. ( )
  Huba.Library | Nov 11, 2022 |
Siempre es difícil leer obras tan famosas, tan citadas y tan supuestamente indispensables (aunque seguramente no demasiado leídas) como esta. Parece que si uno dice que no le gusta queda mal, bien sea por petulante o por simplón. Pero además es que esta es una obra muy difícil de leer. Ya lo advierten los editores: antes de enfrentarte al "Fausto" hay que haber leído mucho y además, añado yo, acordarte de lo que has leído. Item más, se trata prácticamente de la obra de toda una vida, porque Goethe la empezó en su juventud y la terminó poco antes de morir. Y, en fin, el propio autor es complicado: sin duda, una de las personas más cultas de su tiempo, que lo sabía y que además no dejaban de decírselo todos los días. En estas condiciones, que este hombre a veces fuera un poco gilipollas es hasta disculpable. Y, con todo y con eso, en términos generales esta versión del mito de Fausto me ha gustado. En general, digo.

Tienes dos partes: el primer acto por un lado, y los otros cuatro por el otro. El primer acto, el más largo, es, creo casi el único que se ha llegado a representar en las tablas. Encontramos aquí una trama más o menos reconocible y unos personajes más o menos de carne y hueso. Margarita es una chiquilla que se enamora del sabio y Mefistófeles es un cabrón bastante divertido. Pero Fausto siempre quiere más. Los placeres mundanos, incluido el enamoramiento, se le quedan cortos y Margarita se nos muere. Así empiezan los cuatro últimos actos, escritos, por lo visto, bastantes años después que el primero, y que casi parecen otra obra distinta. Fausto, siempre ayudado por Mefistófeles, recorre la sabiduría "del Norte", medieval, y después la "del Sur", clásica". No dejan de ser arquetipos, pero Goethe se empeña en apabullarnos con sus enciclopédicos conocimientos de ambas culturas, que a él le parecían el compendio de todo lo que un ser humano tiene que saber. Por eso, Fausto acaba uniéndose nada menos que con Helena de Troya, incluyendo una severa derrota militar a su enfadado marido (no es para menos, claro). Pero esto también es una fantasmagoría. Por cierto que esta parte (acto III) está escrita imitando las tragedias griegas con mucho garbo. Es, junto con el acto primero, lo que más me ha gustado. Fausto entra entonces al servicio del "emperador" y obtiene el máximo poder. Pero, ¡ay!, en medio de sus dominios al borde del mar hay una pequeña cabaña donde habitan dos ancianos hospitalarios y bondadosos, también personajes de la mitología clásica; Fausto encarga a Mefistófeles que les presione para que vendan su cabaña, pero se le va la mano y acaba asesinándolos. Es el colmo. Fausto muere entre remordimientos y, en un giro final sacado directamente de la leyenda de Don Juan, su alma es salvada por la intercesión de las santas mujeres, incluyendo a Margarita.

Bien, esto es un amago de descripción del argumento. Pero cada línea de esta monumental obnra es una alusión, una referencia o una cita. Aunque uno solo reconozca algunas, más algunas otras que los editores señalan, no deja de ser agobiante. A veces pareciera que Goethe se olvida no ya del hilo argumental sino de lo que quería decir para regodearse en su sabiduría y, de paso, recordarnos nuestra ignorancia. No sé, es una obra excesiva. Le daré cuatro estrellitas porque ciertamente es un alarde imponente, pero no lo consideraré una obra maestra. Para eso, en mi opinión, hay que ser más cercano al lector. ( )
  caflores | Aug 16, 2022 |
Faust 1

Ik ga u deze keer niet voor de gek houden, zoals ik wél deed met mijn bespreking van 2001: een ruimte-odyssee https://bjornroosebespreekt.blogspot.com/2022/07/2001-een-ruimte-odyssee-arthur-.... Daar vermeldde ik niet dat in de uitgave die ik daarvan bezat dit boek gebundeld was met deel 2, 2010: odyssee 2 https://bjornroosebespreekt.blogspot.com/2022/07/2010-odyssee-2-arthur-c-clarke....; bij Faust 1 doe ik dat dus wel. In de uitgave van Wereldbibliotheek in mijn bezit zijn Faust 1 en 2 gebundeld en mijn volgende bespreking zal Faust 2 als onderwerp hebben.

Waarom dan toch een aparte bespreking? Om twee redenen. Ten eerste dat het wel degelijk om aparte boeken gaat. Faust 1 verscheen in 1808, Faust 2 in 1832. Ten tweede dat ook de vertaler naar het Nederlands een andere is: C.S. Adama van Scheltema tekende verantwoordelijk voor vertaling van, inleiding tot en aantekeningen bij Faust 1, Nico van Suchtelen voor vertaling van, inleiding tot en aantekeningen bij Faust 2. Van Scheltema deed zijn werk in 1911, van Suchtelen in 1920. Bij de herdruk van 1949 “in de vereenvoudigde spelling”, aldus de redactie, werd de buigings-n voor Faust 1 gehandhaafd, bij de herdruk van 1982 (degene die ik in bezit heb), werd echter ook dáárin die buigings-n over boord gegooid… “voor zover metrum en zinsbouw dit toelieten”.

Hè? “Metrum”? Jawel, zowel Faust 1 als Faust 2 zijn grotendeels in dichtvorm geschreven. Wat er voor gezorgd heeft dat ik bij het lezen nog een gekker figuur sloeg dan anders. Het meeste van m’n leeswerk doe ik namelijk terwijl ik wandel en toevallige passanten vinden het al vrij eigenaardig dat iemand in een boek leest terwijl hij wandelt, maar ze vinden het nóg eigenaardiger als die iemand dat luidop doet. Ik slaag er namelijk niet in iets dat in dichtvorm geschreven is en waar het metrum (de maat, zeg maar) dus echt belangrijk is, in stilte te lezen. Ik heb dus zo’n 350 bladzijden, 110 bladzijden Faust 1 en 240 bladzijden Faust 2, aan mezelf voorgelezen.

Alleen de inleidingen van beide vertalers, de meer dan 60 pagina’s Aantekeningen, en het voorwoord, onder de titel Over het vertalen van Goethes Faust, van de hand van Herman Meyer, heb ik in stilte tot mij genomen. Die laatste begint zijn voorwoord met de stelling dat het “natuurlijk slechts een gemeenplaats [is], tenminste wanneer we ons houden aan de nu gangbare betekenis van dat begrip”, te zeggen “dat Goethes Faust tot de ‘wereldliteratuur’ behoort” en de voetnoot op die pagina vermeldt ook dat “Goethes Faust behoort tot de meest vertaalde dichtwerken uit (…) [die] wereldliteratuur” (in 1976 waren het er al meer dan duizend). Maar ik neem niets voor vanzelfsprekend aan: misschien hebt u zelfs nog nooit gehoord van Johann Wolfgang von Goethe.

Van mijnentwege dus een korte inleiding tot de man die kortweg bekend staat als Goethe. Johann Wolfgang Goethe, toen nog niet von, werd geboren in Frankfurt am Main in 1749 en stierf in Weimar in 1832. Tussen die beide data studeerde hij rechten aan de universiteiten van Leipzig en Straatsburg, werkte hij aan het Reichskammergericht in Wetzlar, en trad hij in staatsdienst van de hertog van Saksen-Weimar-Eisenach, Karl August. In die dienst zou hij uiteindelijk minister worden, met als taken ondermeer het beheer van de financiën, weg- en mijnbouw, het krijgswezen en het beheer van het Hoftheater. Tussendoor droeg hij nog het zijne bij tot de aanleg van de botanische tuin en de verbouwingen aan het hertogelijk paleis te Weimar, die een goede twintig jaar geleden beide erkend zijn als UNESCO-Werelderfgoed. Alsof dat allemaal nog niet genoeg was onderzocht hij de mogelijkheid om een zilvermijn op te richten, nam hij deel aan de Slag bij Valmy (deel van de Eerste Coalitieoorlog tegen revolutionair Frankrijk), observeerde hij het Beleg van Mainz (1793), sloot hij een hechte vriendschap met Friedrich Schiller, maar ook met mensen als de antropoloog Johann Blumenbach en de staatsman en wetenschapper Wilhelm von Humboldt, ontmoette hij Napoleon Bonaparte (die hem het Légion d’Honneur toekende), en maakte hij met Christiane Vulpius vijf kinderen, waarvan er toch één, August, de volwassen leeftijd wist te halen (al werd hij uiteindelijk toch ook niet meer dan 41 jaar oud).

Goethe was echter behalve wetenschapper, filosoof, natuuronderzoeker en staatsman ook nog wat anders: schrijver. En in die hoedanigheid staat hij vandaag nog het meest bekend. Op z’n 16de begon hij aan de zogenaamde Annette-Lieder; op z’n 25ste schreef hij op vier weken tijd de brievenroman die hem over heel Europa beroemd zou maken en waarvan de titel nog steeds bijna spreekwoordelijk is (zoals ook geldt voor de frase “Dat was des poedels kern alzo” uit Faust 1), Die Leiden des jungen Werther; in 1788 verscheen zijn (in 1775 geschreven) treurspel Egmont, waarbij Ludwig van Beethoven in 1809 de muziek zou componeren; in 1790 zag Faust. Ein Fragment het leven, in 1797 Faust 1. Teil, in 1832, het jaar van zijn overlijden, Faust 2. Teil; en tussen dat alles door wijdde hij z’n aandacht aan Götter, Helden und Wieland, Erwin und Elmire, Stella, Iphigenie, Torquato Tasso, Der Bürgergeneral, Der Prokurator, Die Sängerin Antonelli, Wilhelm Meisters Lehrjahre en Wanderjahre, Achilleis, Melusine, Pandora, zijn Italienische Reise, Die guten Weiber, Prometheus, de Erlkönig, Reineke Fuchs (onze Reinaert dus), Der Zauberlehrling, Hermann und Dorothea, Die wunderlichen Nachbarskinder, Paris, Claudine von Villa Bella, en zovele andere figuren waarover hij proza, gedichten, toneelstukken, novelles schreef.

Wetende dat de man dan ook nog in de laatste jaren van zijn leven uitvoerige gesprekken voerde met zijn secretaris Johann Peter Eckermann, gesprekken opgenomen in diens van een zeer toepasselijke titel voorziene Gespräche mit Goethe in den letzten Jahren seines Lebens, een autobiografisch werk Aus meinem Leben – Dichtung und Wahrheit neerpende, en zich ook op wetenschappelijk gebied (met onder andere Zur Farbenlehre) niet onthield van literaire activiteit, kunnen we op z’n minst zeggen dat hij net zoals Faust niet in de wieg gelegd was om niks te doen. Zelfs wat de vertalingen van zijn werk betreft (hij vertaalde zélf ook uit het Italiaans en Frans) bemoeide hij zich, aldus Herman Meyer: “Men moet begrijpen dat iedere vertaler (…) als tussenpersoon en middelaar in deze algemeen geestelijke handel actief is en het tot zijn taak maakt dit ruilverkeer te bevorderen. Want wat men ook moge zeggen over het tekortschieten van het vertalen, toch is het een van de belangrijkste en waardigste aangelegenheden in het algemene wereldverkeer.” Meyer zegt ter zake zich “niet [te willen] mengen in de strijd tussen hen die òf de vertaling in proza, òf de vertaling in verzen als het enige juiste voorstaan” en “beide een plaats onder de zon [te gunnen], bedenkend dat zij elkaar kunnen aanvullen”, maar breekt – uiteraard, want de vertalingen van Adama van Scheltema en Nico van Suchtelen zijn, zoals aangegeven, in dat formaat – wel een lans voor het versformaat. Hij geeft daar – behalve het feit dat het, ook mij, niet meer dan logisch lijkt dat je als vertaler zo dicht mogelijk tegen de stijl van het origineel aan probeert te blijven, anders ben je bezig met hértalen, iets wat bijvoorbeeld met de eerder genoemde Reinaert en Tijl Uilenspiegel voortdurend gedaan is – een aantal goede redenen voor, onder andere de “dramatische ontwikkeling [die zich] voltrekt (…) door de opeenvolging van de staag veranderende versvormen”, met onder andere – en ik bespaar u de technische uitleg – knittelverzen, madrigaalverzen, en zelfs “‘vrije ritmen’ (ritmische verzen zonder rijm en metrum), het vers dat bij Klopstock en dan bij de jonge Goethe bij uitstek er toe dient boven alle menselijke beperkingen uit te reiken naar metafysische hoogten”. Ik kom hier nog even op terug in mijn bespreking van Faust 2 maar geef toch nog graag mee wat Meyer ook gelezen heeft in de inleiding van van Scheltema bij zijn vertaling van Faust 1: “het doel dat hij zich heeft gesteld is ‘een zo angstvallig mogelijke nabootsing van alle (!) momenten waarin zich deze (namelijk: de geest en de stijl van het origineel) uitspreken.’ Dat betreft niet alleen het taaleigen en het beeldgebruik maar ook maat, ritme en rijm. Zijn formulering lijkt op het eerste gezicht excessief; hij wil de wisselende metren en ritmen ‘op de voet’ (ja werkelijk: precies van versvoet tot versvoet!) volgen. Voor de in de perikelen van verskunst ingewijde klinkt het bijna ongelofelijk. Maar precieze vergelijking ‘op de voet’ met het origineel wijst uit: dit is geen grootspraak; Adama van Scheltema heeft met de koppigheid van een noorderling deze getrouwheid van de metrische kopie stug verwezenlijkt. En dat is allerminst vergeefs monnikenwerk. Mijn lees-indruk is deze: de spanningsboog in de beginscène van vertwijfeling via hoge verrukking naar het stoutmoedig paroxysme van de Aardgeest-bezwering wordt door het strikte behoud van de versvormen van een Duitse taalwerkelijkheid tot een Nederlandse taalwerkelijkheid. En dat is de werkelijkheid van het kunstwerk.”

Een dubbel kunstwerk dus, dit Faust 1. Een van Johann Wolfgang von Goethe en een van Adama van Scheltema. Ik heb ooit als verjaardagscadeau de verzamelde werken van Goethe auf Deutsch gekregen, maar gezien die in gotisch schrift gesteld zijn, ben ik nog niet aan het lezen daarvan toegekomen, waardoor ik niet heb gedaan wat Meyer gedaan heeft, de twéé lezen, maar ik kan in ieder geval bevestigen dat wat van Scheltema van Faust 1 gebrouwen heeft de moeite van het lezen waard is. En dat terwijl “de” Faust van Goethe natuurlijk óók slechts een hértaling van het leven van de echte Faust was. Zoals van Scheltema immers in zíjn inleiding schrijft: “De historische Faust is een bepaalde en befaamde figuur geweest. Hij werd in 1480 ergens in Wurtemberg geboren, studeerde magie, destijds aan enkele universiteiten onderwezen, en gebruikte de verworven kennis voor allerlei goocheltoeren en oplichterijen. Hij maakte in zijn tijd naam als Paracelsus, maar was, in tegenstelling met deze, een gewetenloos bedrieger, die slechts door de schrik welke hij inboezemde, als in verbinding staande met de duivel, aan alle vervolging wist te ontkomen, totdat hij omstreeks 1540 arm stierf. Spoedig na zijn dood weefde de verbeelding allerlei verhalen om zijn persoon, waaraan niet veel werkelijks meer overbleef; tot deze verschillende Faust-sagen in 1587 verzameld werden in een volksboek van Doctor Faust [Historia von D. Johann Fausten, noot van mij], dat de bron voor de latere Faust-legenden en Faust-gedichten werd. In dat volksboek komt het met bloed onderschreven verdrag met de duivel voor, de duivel bevredigt alle lusten van Faust, deze stelt er vragen over toekomst en hiernamaals, hij trekt heel Europa door, vertoeft aan hoven, huwt eindelijk de Griekse Helena en wordt, na afloop van het verdrag, door de duivel gehaald, die zijn lijk op de mesthoop laat.” Via de werken van onder andere ene Pfitzer (Das Pfitzer’sche Faustbuch uit 1674) komt het werk uiteindelijk, in de versie van iemand die zich “ein Christlich Meynender” noemt (Faustbuch des Christlich Meynender uit 1725), in de jonge handen van Goethe terecht (althans, dat vertelt hij in zijn autobiografie), al zou Goethe, volgens van Scheltema, eerder beïnvloed zijn door de versie van de Engelse Christopher Marlowe, The Tragical History of Doctor Faustus uit 1604, die daarvoor dan weer leentjebuur ging spelen bij The Historie of the Damnable Life, and Deserved Death of Doctor Iohn Faustus (1592, toegeschreven aan ene P.F. Gent(leman)) en… John Foxe’s Book of Martyrs, over de uitwisseling van vijandigheden tussen paus Adriaan VI en een concurrent. De Faust van Goethe is in ieder geval méér dan de gewetenloze bedrieger, al dan niet verbonden met de duivel, die hij eerder was. Hij heeft een aantal dimensies extra: “Zo is de kern der eigenlijke Faust-sage een typisch produkt der renaissance, respectievelijk der reformatie: – zij ontstaat in de aanvang van het tijdperk, dat na de middeleeuwen de eerste bevrijding der menselijke persoonlijkheid bracht, en waar Marlowe in het begin van de era Faust nog liet ondergaan, daar bracht Goethe aan het einde van dat tijdperk zijn redding, omdat het wezen van Faust, het streven naar onbeperkte kennis en natuurmacht, door de middeleeuwen juist als verderfelijk veroordeeld, voor hem en zijn tijd het hoogste was geworden. Vanuit dat standpunt bezien, kunnen wij Faust noemen: de Prometheus van de nieuwe tijd. De Faust-figuur staat aan het begin en het slot van de tijd, die zich uit de oude windselen loswoelde ter verovering van de natuur. Eerst onze tijd heeft die verovering voor een groot deel volbracht, om zich thans te bereiden tot het veroveren van haar schepsels zelf – tot de beheersing der mensheid en haar samenleving”. “En dat wat Goethe in zijn zoekende Faust als het beste heeft gelegd – het zoeken zelf, het streven, de daad – is ook voor ons het hoogste en beste; en ook ons begeleidt het bewustzijn, dat de mens ‘dwaalt’ zolang hij ‘streeft’, – al stijgt onze tijd tot wijder en bepaalder perspectieven, metterdaad gaan wij niet boven de ‘Faust’ uit”. Met al dat zoeken en dat streven riskeer je uiteraard, zelfs als je de duivel zélf niet tegenkomt, zoals de laatste vrouw van Blauwbaard in een kamer uit te komen waar je achteraf gezien toch liever niet was geweest, maar daarvoor verwijs ik u dan weer naar het eerder door mij besproken In de burcht van Blauwbaard – Een analyse van de westerse mens en zijn kultuur https://bjornroosebespreekt.blogspot.com/2022/07/in-de-burcht-van-blauwbaard-een... van George Steiner.

Mét vertaler van Scheltema en verwijzend naar wat ik eerder zei over het feit dat er zestig pagina’s met aantekeningen zijn, waarvan veertig bij Faust 1, zou ik wel nog durven zeggen: “Bij eerste lezing raadplege men deze dus alleen, wanneer de tekst daartoe noopt”. Er zijn in die tekst ook geen sterretjes of andere aanduidingen geplaatst, de aantekeningen zijn van hun kant voorzien van het versnummer dat wél bij de tekst staat. Een beetje kennis van de klassieken, een beetje achtergrond, helpt, maar wie in de tekst toch dingen tegenkomt waarvan hij denkt begrip ervan nodig te hebben om verder te kunnen die kan naar achteren in het boek bladeren: “Goethes toespelingen op zijn tijd en tijdgenoten; de bronnen waaruit hij putte en de invloed van anderen op hem; tegenstellingen en overeenkomst in cultuurstromingen van toen en thans; de ontstaanswijze van het werk en de sporen daarvan; historische bijzonderheden en plaatsaanduidingen; duisterheden, onnauwkeurigheden en tegenspraak in de tekst; toneelaanwijzingen bij kostuum, aard en handeling der personen; opmerkingen voor de Hollandse lezer, die uit de vertaling voortsproten; enzovoort – alle zaken, voor de een van meer, voor de ander van minder belang, maar die ons te zamen het beeld van Goethe nader brengen, – al wat dat beeld kon verduidelijken en leven gaf heb ik steeds in het bijzonder naar voren gebracht”. Ervaring opgedaan tijdens het lezen van “de” Faust heeft mij geleerd dat het wellicht zinnig is voorafgaand aan het lezen van een “bedrijf” even de noten voor het betreffende deel door te nemen. Dat is alvast minder storend dan dat tijdens het lezen, in mijn geval luidop, te moeten doen.

Nu, zoals ook al gold voor mijn bespreking van Van het ene slot naar het andere https://bjornroosebespreekt.blogspot.com/2022/07/van-het-ene-slot-naar-het-ander... van Louis-Ferdinand Céline, heeft putten uit voorwoorden en inleidingen het voordeel dat je je voor de rest als bespreker niet echt moet bezighouden met dingen als stijl, inhoud, achtergrond, enzovoort. Da’s in het geval van Faust 1 ook bijzonder handig, want het is verdomde moeilijk stukjes uit zo’n werk te citeren en aan de hand daarvan het te hebben over genoemde dingen. Al kan je het aan de hand daarvan eventueel wél nog hebben over ándere dingen.

Dit bijvoorbeeld deed me sterk denken aan bepaalde gesprekken tussen de oude man en meneer Smith in het gelijknamige boek van Peter Ustinov (zie mijn bespreking https://bjornroosebespreekt.blogspot.com/2022/03/de-oude-man-en-meneer-smith-een... daarvan):

“DE HEER

Hebt gij van niets meer te gewagen?
Komt gij altijd om aan te klagen?
Wordt gij op aard dan nooit iets goeds gewaar?

MEPHISTOPHELES

Neen Heer! ik vind het daar, als steeds, van harte naar.
‘k Heb meelij met de mense’ in hunne droeve dagen,
‘k Heb zelfs geen lust de stumpers meer te plagen.”

Net zoals dit overigens:

“MEPHISTOPHELES alleen

Van tijd tot tijd zie ‘k graag de Oude weer,
En wacht mij, om met hem te breken.
Het is toch aardig van zo’n grote Heer,
Zo menslijk met de duivel zelf te spreken.”

En dit deed me dan weer denken aan Shakespeare’s Hamlet:

“Wat anders grijnst gij, schedel, uit uw nis,
Dan dat uw brein eens als het mijne faalde,
Het lichte dagen zocht en in de duisternis,
Naar waarheid dorstend, jammerlijk verdwaalde?”

Zoals dit me er onvermijdelijk aan herinnert dat er ook wat politiek betreft niks veranderd is sinds de dagen van Goethe:

“BURGERS

Neen, hij bevalt mij niet, de nieuwe burgervader!
Nu hij het is, wordt hij maar daaglijks kwader.
En wat doet hij nu voor de stad?
Wordt het niet erger alle dagen?
Men moet maar meer dan immer dragen,
En heb je ooit zo’n cijns gehad!”

Of sinds de dagen van de schriftgeleerden:

“Hij slaat een boekdeel op en vangt aan.
Er staat geschreve’: ‘In de’ aanvang was het woord!’
Hier stuit ik reeds! Wie helpt mij verder voort?
Zo’n waarde kan ik niet voor ‘t woord bepalen,
Ik moet het anders hier vertalen,
Als mijn begrip de zin er van goed leest,
Er staat geschreve’: In de’ aanvang was de geest!
Laat ons de regel nog eens lezen,
En onze pen hier niet te haastig wezen!
Heeft dan de geest wel zulk een scheppingsmacht?
Eer moet er staan : In de’ aanvang was de kracht!
Doch, ook terwijl ik dit hier neer wil schrijven,
Zegt mij een stem, dat ‘t daarbij niet kan blijven.
Ik zie het thans! Op eenmaal weet ik raad
En schrijf ik gerust: In de’ aanvang was de daad!”

En wat te denken van deze variant op “Al draagt een aap een gouden ring/het is en blijft een lelijk ding”?:

“MEPHISTOPHELES

Gij zijt ten slotte – wat gij zijt.
Zet gij u pruiken op van millioenen lokken,
Zet gij uw voet op ellenhoge blokken,
Gij blijft toch altijd, wat gij zijt.”

Of van dit bewijs dat Hongaarse wijn ook bij Goethe in hoog aanzien stond?:

“SIEBEL terwijl Mephistopheles naar zijn plaats toekomt

‘k Beken, dat mij de zure niet aanstaat,
Laat mij een zoet glas wijn genieten!

MEPHISTOPHELES boort

Voor u zal dra Tokayer vlieten.”

Of, ten slotte, van dit streepje zelfcensuur (ik zou moeten nakijken of het er óók al ingeslopen was bij Goethe)?:

“HEKSEN in koor

De heksen gaan de Brocken op,
De stoppel is geel, groen is de knop.
Van alle kanten komen ze aan,
En bovenop zit Uriaan.
Zo gaat het over steen en stok,
Laat de heks een sch—t, daar st—t de bok.”

Als, toch op z’n minst filosofische, heiden en medewerker aan de strip van mijn goeie kameraad Patrick Giets, De Maier-Files https://www.maier-files.com/, vond ik natuurlijk ook enig genoegen in de beschrijving van de feestelijkheden tijdens Walpurgisnacht, het dwalen door het Harzgebergte (waar onder andere de hierboven genoemde Brocken te vinden is), de heksendansen, Oberons en Titania’s gouden bruiloft, enzovoort, maar zoals aangegeven ga ik niet meer verder op de inhoud van Faust 1 ingaan dan de vertaler al gedaan heeft. Net zomin als op het gesprek tussen de drie Aartsengelen, Raphael, Gabriel en Michael, de manier waarop Mephistopheles Faust verleidt (of de manier waarop Faust zichzelf verleidt), het bedrog en het zelfbedrog van mensen die wíllen bedrogen worden, of mensen die, doordat ze de korte weg naar het verhoopte geluk willen nemen, precies datgene verliezen wat ze daarmee hoopten te winnen. Faust 1 is immers, uiteraard, geen verhaal zonder moraal (in tegendeel), maar het is ook bijzonder goed verdicht en vertaald. Wie dus eens wat anders wil lezen dan proza en toch wat meer inspanningen wil leveren dan voor het lezen van een enkel gedicht of een gedichtenbundel, kan ik dit boek dan ook ten zeerste aanraden.

Faust 2

Zoals beloofd tijdens mijn bespreking van Faust 1, bij deze de bespreking van Faust 2. Nogal veel over de achtergrond, over de geschiedenis van het Faust-verhaal, over de vorm (verzen), over de manier waarop ik het gelezen heb (echt waar), enzovoort, vindt u in de bespreking van Faust 1, dus daar kom ik nauwelijks nog op terug, maar er zijn natuurlijk ook nog andere aanknopingspunten tussen Faust 1 en Faust 2, ook wat de bespreking ervan betreft.

Bijvoorbeeld het feit dat inleider Herman Meyer in zijn voorwoord Over het vertalen van Goethes Faust, opgenomen in de gebundelde editie van Faust 1 en 2 van Wereldbibliotheek uit 1982, een lans breekt voor het versformaat tegenover het prozaformaat. Daarop beloofde ik in mijn bespreking van Faust 1 dan weer terug te komen, dus dat doe ik nu even. Waarom? Omdat het derde bedrijf van Faust 2, beginnend Voor het paleis van Menelaos in Sparta, zich verderzettend op de Binnenhof van een burcht, met name die van Faust, en dan Arkadië als decor krijgend, voor een groot deel niét in versformaat staat. Héél vervelend als je de hele tijd lekker met het metrum mee het werk (voor jezelf) opgezegd hebt, maar met een hele goede reden: de Duitse Faust en de Griekse Helena spreken niet dezelfde taal. Of zoals Meyer het uitdrukt: "Tot dusver hebben we in deze antikiserende acte uit aller mond slechts 'Griekse' tragedieverzen gehoord, voor Helena en haar gevolg een natuurlijke zaak, voor de als de oude dienares Phorkyas vermomde Mephisto een knap kunststuk. Dat zijn uiteraard allemaal rijmloze verzen. En ook het 'moderne' blankvers (het jambische vijfheffingsvers), dat Faust in het gesprek met Helena aanvankelijk bezigt, rijmt per definitie niet. ('blank' betekent hier immers 'rijmloos'). Maar dan verneemt Helena uit de mond van torenwachter Lynkeus de geestdriftige hommage aan haar betoverende schoonheid, in 'middeleeuwse', bijaldien rijmende minnezang-strofen. Dat rijm is voor de Griekse vrouw iets absoluut nieuws, het intrigeert haar nog meer dan de inhoud van Lynkeus' bewogen ontboezeming en zij vraagt Faust om 'onderricht' over dat wonderlijke fenomeen van elkaar liefkozende klanken. Faust geeft dat onderricht doordat hij zijn leerlinge Helena meteen actief mee laat dichten. Zo komt die even merkwaardige als diepzinnige dialoog tot stand, die poëtologische didaxis en erotische zielekreet op zo unieke wijze in zich verenigt (...)". Wat in de tekst van Faust 2 zelf dan weer klinkt als:

HELENA

Veelvuldige wondren zie ik, hoor ik aan.
Verbazing treft mij, veel zou 'k willen vragen.
Doch wil mij zeggen 't eerst waarom de taal
Van deze man mij vreemd klonk, vreemd maar vriendlijk,
Het schijnt dat d'ene klank zich voegt naar d'andre,
En heeft het ene woord het oor bereikt,
Dra volgt een ander dat het eerste liefkoost.

FAUST

Behaagt u reeds de spreekwijs onzer volken,
Zo zal hun zang u zeker ook verrukken,
Uw oor en geest ten diepst bevredigen.
Doch 't veiligst is het daadlijk te beproeven,
De woordenwissling lokt vanzelf het uit.

HELENA

Leer mij, hoe 'k ook zo schoon en sierlijk praat.

FAUST

't is heel gemaklijk waar 't van harte gaat.
't Gemoed dat van verlangen overstroomt
Ziet rond en vraagt...

HELENA

wie zalig mededroomt.

FAUST

De geest ziet naar verleên noch toekomst heen;
Het ogenblik...

HELENA

is ons geluk alleen."

"Zo voltrekt zich hier", aldus nog Meyer, "door middel van de versvormen, die zelf als het ware dramatis personae zijn, een adembenemend drama van wereldformaat. Aldus wordt de vorm zelf een element van ideële zingeving en tevens een inhouds-element". En aldus wordt het antwoord op de vraag "Wat kan van dit alles overblijven in de prozavertaling?" natuurlijk "Eigenlijk niets". Je kán deze passage niet weergeven in proza, je kan dat enkel door proza te laten overgaan in vers. En die vrijheid heb je uiteindelijk alleen waar vers de hoofdbrok vormt. De keuze voor vers gaat dus wel degelijk boven die voor proza, als je tenminste in de vertaling ook effectief datgene wil meegeven wat in het origineel staat.

Maar ook op de inleiding van C.S. Adama van Scheltema bij het door hem vertaalde Faust 1 wil ik nog even terugkomen. Daarin heeft hij het namelijk niet alléén over Faust 1, maar ook over Faust 2: "Zo voltooide Goethe dus als tweeëntachtig-jarige grijsaard het werk, waarvan hij enige der mooiste bladzijden op zijn vierentwintigste en vijfentwintigste jaar had geschreven. Dat deze levensarbeid tot geen gave eenheid heeft kùnnen worden, is zonder meer uit de (...) feitelijke cijfers duidelijk", waarbij die "feitelijke cijfers" deze zijn: "De gehele 'Faust' bevat 12111 verzen, waarvan het eerste deel ruim 4600 en het tweede ruim 7400. (Ter vergelijking bijvoorbeeld Vondels 'Adam in Ballingschap': 1709 regels, Rostands 'Cyrano de Bergerac': 2556 regels)." Maar, aldus nog van Scheltema, het "diepgaand stijlverschil spruit uit het eigen wezen van het Faust-drama voort; met de veroordeling daarvan zou men het Faust-drama als zodanig verwerpen, en dit is even onmogelijk als bijvoorbeeld een vonnis te vellen over sommige bloemlezingen van architectuur, over die vreemde en toch onweerstaanbaar bekorende stijlcomplexen in kasteel- of kerkbouw, waar eeuwen aan arbeidden, waar elke vleugel en toren een eenheid in zichzelf werd en waar ieder nieuw geslacht zijn ziel in heeft gedragen..."

Nico van Suchtelen, in zijn inleiding tot het door hem vertaalde Faust 2, vult dat als volgt aan: "De lezer, die in het eerste deel zijn 'ontroering' kant en klaar kreeg opgeschept, voelt zich in het labyrint van beelden en gedachten, toespelingen en allegorieën waarin het tweede hem verplaatst, als vereenzaamd; hij weet zo gauw geen weg te vinden in die wereld van zoveel dieper bezonken gevoel die hem hier omringt". Maar "wie rustig, ernstig en geduldig - en mag Goethe zulk een eis niet stellen? - de lezing aanvaardt, toegerust met enige kennis van mythologie, of voorzien van verklarende aantekeningen [zie ook wat dat betreft mijn bespreking van Faust 1, noot van mij], is waarlijk wel bij machte, ondanks alle wijsgerige symboliek, de algemene gang van het werk te 'begrijpen', en het ondefinieerbare, ongezegde, onzegbare der diepste bedoelingen aan te voelen". En dat ondanks de opmerking van Goethe zelf: "Zoveel heb ik in mijn levensloop wel gemerkt, dat het publiek niet altijd weet wat het aan een gedicht, en zeer zelden wat het aan de dichter heeft. Ja, ik ontken niet, dat ik er, omdat ik dit al heel vroeg merkte, van oudsher plezier in had verstoppertje te spelen." Trouwens, "Het zou ook inderdaad wat moois geweest zijn, wanneer ik een rijk, bont en zo hoogst ingewikkeld leven als ik in de Faust heb uitgebeeld, op het dunne snoer van één enkele, door-alles-heen-lopende idee had willen rijgen!"

Maar "de" Faust was wel voltooid op het einde van het leven van de schrijver. "Voltooid. Ja, als... onvolmaakt levensmonument, niet als gaaf en zuiver kunstwerk", dixit nog eens Nico van Suchtelen. "De kunstkritiek kan wijzen op het nog altijd gebrekkige, onevenwichtige der compositie. Belangrijke gedeelten bleven onuitgewerkt [er is wat dat betreft de zogenaamde Ur-Faust om mee te vergelijken, noot van mij], onbelangrijke werden veel te breedvoerig behandeld, als door een onbeteugeld spelende fantasie. Zij kan wijzen op de barokke vermenging van klassieke oudheid, middeleeuwen en nieuwere tijd en de even barokke dooreenhaspeling van klassiek-gesmede verzen met barbaarse rijmen, ja kreupelrijmen. De kunstkritiek kan terecht, zeer terecht, vele aanmerkingen maken. Maar géén dichtwerk kan ons zó diepgrondig overtuigen van de zieligheid van dit 'goed recht' der kritiek. Want geen poëem openbaart ons dieper dat het ons innerlijkst wezen niet te doen is om de kunst, maar om de schoonheid en waarachtigheid van het leven, dat in zijn aardse worsteling, verward, onharmonisch, onevenwichtig is."

"Aarzel niet, tast toe met moed;/Alles kan ten lest bereiken/D'eedle die begrijpt en doet." luidt het aan het begin van Faust 2 en dat lijkt van Suchtelen goed begrepen te hebben. Net zoals dit van Mephisto(pheles):

"Daaraan herken ik de geleerde piet!
Wat gij niet tast, ligt buiten uw gebied;
Wat gij niet grijpen kunt, kan niet bestaan;
Wat gij niet hebt becijferd is een waan;
Wat gij niet weegt, heeft voor u geen gewicht;
't Geld, dat ge zelf niet munt, is u te licht."

Wat alvast méér is dan ook nu nog de meeste mensen begrepen hebben van de waarde van papiergeld (laat staan giraal geld), iets wat Faust even uitvindt om de keizer (en niet de burger) uit de financiële problemen te halen:

"Een ieglijk die dit aanneemt zij verklaard;
Dit blaadje hier is duizend kronen waard;
Hem strekt tot een betrouwbaar onderpand,
Al het begraven goed in 's keizers land.
In 't lichten van die rijkdom is voorzien,
Opdat de schat terstond tot dekking dien'."

Iets waar zelfs de keizer zelf inloopt:

"Mijn onderdanen, 't leger, 't hof beschouwt
Het als soldij, aanvaardt het voor goed goud?
Hoe 't me ook verbaast, ik moet het wel geloven!"

En waarvan de duivel uiteraard de voordelen alleen maar aanprijst:

"Groter gemak dan goud en paarlen geeft
Zulk een biljet, men weet weer wat men heeft.
Men hoeft niet eerst te sjacheren, bieden, loven,
Om zich met wijn en liefde te verdoven.
Wenst men metaal: een wisselaar staat klaar.
Dreigt er gebrek: men graaft maar hier of daar:
Bokaal en keten, fluks verauktioneerd,
En het papiergeld, weer geamortiseerd,
Beschaamt des twijfelaars brutale hoon.
Men wenst niet anders, vindt het reeds gewoon.
Zo blijft voortaan in al des keizers landen
Genoeg kleinodiën, goud, papier, voorhanden."

Maar goed, om het nog eens met Mephistopheles te zeggen:

"Leert men der jeugd de waarheid waar ze om vraagt -
ofschoon ze een geelbek allerminst behaagt -
Dan, als zij achteraf, na jaren
Haar hardheid aan het eigen lijf ervaren,
Dan bluffen zij: 't kwam àl uit eigen mars!
Dan heet het: Och, die Meester wist geen snars."

Nog los van het feit dat het voor velen gewoon te laat is om te leren:

"Wie redt ons, die zelve
't IJzer delven
Voor onze boeien?
Vergeefs nog is 't moeien
Ons los te rukken;
Blijft dus maar bukken."

En dat de meesten er ook niet toe doen:

"Het aarzlend volk weet nauw wat er gebeurt,
Het stroomt per slot waarheen de stroom het sleurt."

"Langs de voorgeschreven banen
Trekt de menigt' nu door het land;
En d'ontplooide leugenvanen
Volgen allen: schapentrant."

En ik kan, los van de (uiteraard in mijn kraam passende) filosofische bespiegelingen nog wel even doorgaan met citeren, maar waarom zou ik het deze keer niet eens wat korter houden? Lees deze Faust 2 in samenhang met Faust 1. Er kan gediscussieerd worden over het feit dat Fausts ziel toch nog gered wordt, maar niet over 't feit dat beide delen een genot zijn om te lezen.

Björn Roose ( )
  Bjorn_Roose | Jul 23, 2022 |
Goetheho Faust, veľdielo svetovej literatúry, ktoré vyšlo v Spolku svätého Vojtecha dvestodesať rokov po publikovaní prvého dielu tejto drámy, sa dotýka večného zápasu o ľudskú dušu. O čom vlastne Faust je? Školák by povedal, že o zmluve medzi diablom a človekom. Bystrejší by doplnil, že o neuhasiteľnom smäde po poznaní. Pravdou je aj jedno, aj druhé. Spolok svätého Vojtecha od svojho vzniku siahal nielen po výsostne duchovnej literatúre, ale aj po hodnotných dielach svetovej literatúry. I keď teraz Goetheho Faust vychádza v staršom preklade slovenského germanistu Mórica Mittelmanna-Dedinského (1914 1989), po vyše polstoročí ide o prvé kompletné vydanie obidvoch dielov v slovenčine. Výnimočnosťou tohto vydania je predovšetkým výtvarné a grafické spracovanie, na ktorom sa podieľali renomovaní autori. Ilustrácie akademického maliara Miroslava Cipára otvárajú nové vrstvy nielen Goetheho drámy, ale aj ľudského boja o vlastnú dušu. Svojou modernosťou predstavujú dávny príbeh súčasnému človeku, mohutnosťou zas naliehavo apelujú, že táto dráma sa nekončí a dotýka sa každého z nás. Grafická a typografická úprava uznávaného grafického štúdia Pergamen dáva vyniknúť dominantným ilustráciám a čitateľovi pritom ponúka prirodzený kontakt s textom. Jej pridanou hodnotou je prebal, ktorý na vnútornej strane ukrýva reprodukciu jednej z najimpozantnejších ilustrácií majstra Cipára. Toto vydanie Fausta chce byť holdom ľudskej umnosti a tvorivosti. ( )
  Hanita73 | Mar 4, 2022 |
(specifically reviews the illustrations by Harry Clarke)

Clarke’s unmistakable aesthetic, which became a centerpiece of the Irish Arts and Crafts movement and which he had applied to Edgar Allan Poe’s Tales of Mystery and Imagination just a few years earlier, lends the Goethe masterpiece an additional dimension of haunting beauty ....
hinzugefügt von elenchus | bearbeitenbrainpickings.org, Maria Popova (Oct 19, 2015)
 

» Andere Autoren hinzufügen (709 möglich)

AutorennameRolleArt des AutorsWerk?Status
Johann Wolfgang von GoetheHauptautoralle Ausgabenberechnet
Anster, JohnÜbersetzerCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Atkins, Stuart PrattHerausgeberCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Beckmann, MaxIllustratorCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Boehn, Max vonEinführungCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Boileau, DanielÜbersetzerCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Burwick, FrederickHerausgeberCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Cardona Castro, Francisco LuisVorwortCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Clarke, HarryIllustratorCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Coleridge, Samuel TaylorÜbersetzerCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Dapia Romero, ElisaÜbersetzerCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
de Staël, GermaineMitwirkenderCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Delacroix, EugèneIllustratorCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Donker, AnthonieÜbersetzerCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Erler, GotthardMitwirkenderCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Fetzer, GüntherMitwirkenderCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Hallqvist, Britt G.ÜbersetzerCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Kaufmann, Walter ArnoldÜbersetzerCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Leveson-Gower, FrancisÜbersetzerCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
MacNiece, LouisÜbersetzerCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
McKusick, James C.HerausgeberCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Merian-Genast, ErnstNachwortCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Merian-Genast, ErnstHerausgeberCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Nerval, Gérard deÜbersetzerCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Passage, Charles E.ÜbersetzerCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Pickerodt, GerhardNachwortCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Priest, George MadisonÜbersetzerCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Raphael, AliceÜbersetzerCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Redslob, ErwinVorwortCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Rollet, EdwinHerausgeberCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Schüddekopf, CarlHerausgeberCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Siebertz, EngelbertIllustratorCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Soane, GeorgeÜbersetzerCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Staudt, RolfGestaltungCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Steenbergen, Alb.ÜbersetzerCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Taylor, BayardÜbersetzerCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Vloten, J. vanEinführungCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Wheatley, DennisEinführungCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt
Пастернак, БорисÜbersetzerCo-Autoreinige Ausgabenbestätigt

Ist enthalten in

Beinhaltet

Inspiriert

Hat eine Studie über

Hat einen Ergänzungsband

Ein Kommentar zu dem Text findet sich in

Hat als Erläuterung für Schüler oder Studenten

Du musst dich einloggen, um "Wissenswertes" zu bearbeiten.
Weitere Hilfe gibt es auf der "Wissenswertes"-Hilfe-Seite.
Gebräuchlichster Titel
Originaltitel
Alternative Titel
Ursprüngliches Erscheinungsdatum
Figuren/Charaktere
Wichtige Schauplätze
Wichtige Ereignisse
Zugehörige Filme
Epigraph (Motto/Zitat)
Widmung
Erste Worte
Zitate
Hab nun, ach! die Philosophei,
Medizin und Juristerei
Und leider auch die Theologie
Durchaus studiert mit heißer Müh.
Da steh ich nun, ich armer Tor,
Und bin so klug als wie zuvor.
Letzte Worte
Die Informationen stammen von der englischen "Wissenswertes"-Seite. Ändern, um den Eintrag der eigenen Sprache anzupassen.
(Zum Anzeigen anklicken. Warnung: Enthält möglicherweise Spoiler.)
Hinweis zur Identitätsklärung
Verlagslektoren
Werbezitate von
Originalsprache
Anerkannter DDC/MDS
Anerkannter LCC

Literaturhinweise zu diesem Werk aus externen Quellen.

Wikipedia auf Englisch

Keine

Band 4 umfasst sämtliche derzeit bekannten Briefe Goethes aus den Jahren 1780 und 1781. Nachgewiesen werden für diesen Zeitraum außerdem 136 erschlossene Briefe. Der Beginn der 1780er Jahre markiert für Goethe einen neuen Abschnitt seines Weimarer Lebens. Die 557 Briefe des Bandes zeugen von der Vielfalt seiner naturwissenschaftlich-künstlerischen Interessen und der sich ausweitenden amtlichen Tätigkeit als Leiter der Kriegs-, der Wegebau- und der Bergwerkskommission. Zu den 51 Adressaten gehören neben langjährigen Freunden und Kollegen wie Carl Ludwig von Knebel, Johann Caspar Lavater, Herzog Carl August und Jacob Friedrich von Fritsch auch neue Korrespondenzpartner, darunter Ernst II. Herzog von Sachsen-Gotha und Altenburg und dessen Bruder Prinz August. Die nach wie vor wichtigste Adressatin ist Charlotte von Stein, an die nahezu drei Viertel aller Briefe des Bandes gerichtet sind. Die Briefe werden, mit wenigen Ausnahmen, nach den Handschriften ediert und erstmals umfassend wissenschaftlich kommentiert. Der Kommentar wird durch Dokumente ergänzt, darunter bislang ungedruckte Briefe von und an Lavater und Knebel. Die Edition bietet die Briefe in revidierter und damit im Vergleich zu allen bisherigen Ausgaben in teilweise neuer Chronologie.

Keine Bibliotheksbeschreibungen gefunden.

Buchbeschreibung
Vollständige Texte von Goethes Faustdichtungen. Nachdruck des achten Bandes der "Berliner Ausgabe" von Goethes Werken. Mit Paralipomena, ausführlichen Erläuterungen, einer Zeittafel zur Geschichte des Faust-Stoffes und Registern, herausgegeben von Gotthard Erler. Nachwort und bibliographische Hinweise: Professor Dr. Gerhard Pickerodt, Universität Marburg.
Zusammenfassung in Haiku-Form

Aktuelle Diskussionen

Faust in Fine Press Forum

Beliebte Umschlagbilder

Gespeicherte Links

Bewertung

Durchschnitt: (3.92)
0.5 2
1 11
1.5 1
2 21
2.5 6
3 82
3.5 32
4 138
4.5 19
5 146

Bist das du?

Werde ein LibraryThing-Autor.

Ediciones Encuentro

Eine Ausgabe dieses Buches wurde Ediciones Encuentro herausgegeben.

» Verlagsinformations-Seite

 

Über uns | Kontakt/Impressum | LibraryThing.com | Datenschutz/Nutzungsbedingungen | Hilfe/FAQs | Blog | LT-Shop | APIs | TinyCat | Nachlassbibliotheken | Vorab-Rezensenten | Wissenswertes | 202,661,102 Bücher! | Menüleiste: Immer sichtbar