Un famoso cantante de época catalán, conocido como el León de Nápoles, es el narrador de una historia que sucedió cuatro años atrás, durante una visita a Madrid para ensayar el Otello de Verdi. Los personajes son la misteriosa y melancólica Natalia Manur; su marido el banquero Manur; el imperturbable y obsequioso señor Dato, acompañante de profesión. A su alrededor se mueven otros personajes secundarios: una puta apresurada, una vieja gloria de la escena operística, un minucioso viudo, un antiguo amor. El narrador nos cuenta una historia de pasiones llevadas hasta las últimas consecuencias, que en este fin de siglo sólo son verdaderamente últimas para el hombre sentimental, que parece ser el artista o el pensador, pero que tal vez sea, por el contrario, el hombre de negocios, el hombre de acción. En este libro, que contiene una declaración de amor gravemente encendida, el autor no ha renunciado a la ironía, a la propia burla implícita de sus héroes, a los que -como tanto sucede en la vida- no puede evitar tomarse en serio y algo a broma al mismo tiempo, mientras el ritmo se acelera progresivamente hasta un inesperado desenlace.

Early Marías, but already with most of the characteristic features of his style clearly visible. The classic narrative rhythm, the subversive parentheses, the loops and digressions, the literary sidetracks: all there as we would expect, but on a slightly less monumental scale than in his more recent books.

The narrator is an opera singer, a tenor, who is telling us about a dream he's just had relating to an incident some four years ago when he was in Madrid, appearing as Cassio in Verdi's Otello, and got involved with a woman called Natalia Manur, wife of an important Flemish banker. We soon lose track of how much of what he's telling us is dream and how much really happened, and he doesn't seem to be very clear about it himself, but obviously that shouldn't make any difference to us as readers of a piece of fiction anyway...

As we might expect, there's a female character who has to die prematurely for no good reason other than to advance the plot. But despite the obvious Othello parallels in the plot, it isn't the Desdemona character who gets the chop this time. Moreover, Marías being nothing if not self-aware, it turns out that the narrator has an interesting obsession with the character Liù in Turandot, who has to kill herself so that it's possible for the story to resolve itself.

There are passing mentions of Flaubert, Nabokov, Shakespeare and other usual suspects, as well as "an Austrian writer" (Thomas Bernhard? Robert Musil?). But mostly Marías sticks to the idea that the narrator is not a particularly bookish person, more interested in the oddities of the opera world than in odd corners of world literature. And there are some good opera anecdotes, including the one about the singer who becomes so obsessive about not singing to a house that is less than 100% full that he ends up sitting in an overlooked empty seat himself and having to be removed forcibly by the men in white coats.

Good claustrophobic fun! ( )

Schimmig, diffuus, schemerig, dat zijn de kernwoorden van deze roman. Het is een vroeg werk van Marias, gepubliceerd in 1986, lang voor de werken waarmee hij internationaal doorbrak. Je kan het misschien best een meesterproef noemen, waarin al een aantal technieken en thematieken in de bolster aanwezig zijn die hij in zijn latere romans op punt zou zetten.
Het verhaal zelf is tamelijk mager, dat is al een eerste terugkerend kenmerk van Marias: een opkomende operazanger blikt terug op een episode in zijn leven, 4 jaar tevoren, waar hij in contact kwam met 3 mensen: de Vlaamse bankier Hiëronymus Manur, diens vrouw Natalia en haar ‘begeleider’ Dato. Zijn eerste ontmoeting met hen is in een treincoupé, op weg naar Madrid. Er wordt geen woord gewisseld, maar al kijkend taxeert onze operazanger zijn medereizigers. Ook dat is weer typisch Marias: het nadrukkelijk kijken en peilen van anderen, inschattingen makend die naderhand ook behoorlijk verkeerd blijken te zijn. Eens in Madrid lopen ze elkaar (toevallig of niet) weer op het lijf, en onze zanger wordt verliefd op de vrouw. We leren tussendoor dat de relatie tussen Natalia en de bankier erg ongewoon is, zoals ook de functie van haar ‘begeleider’ Dato. Marias speelt hier met een aantal door elkaar verstrengelde driehoeksverhoudingen. Het loopt allemaal niet zo fraai af, maar die pointe ga ik u niet vertellen.
Zo samengevat lijkt dit een redelijk samenhangend verhaal, dat intrigeert en prikkelt. Maar niks is minder waar. Onze operazanger geeft in zijn monoloog maar mondjesmaat een inkijk in de gebeurtenissen, springt over en weer door de tijd, en spuit vooral veel mist. Opvallend is de nadruk die hij legt op de dromen die hij, nu ook nog na 4 jaar, heeft over wat er hem overkomt. In die mate zelfs dat je gaat twijfelen aan het realiteitsgehalte van wat hij vertelt: misschien is het allemaal maar gedroomd.
De vrouw om wie het draait, Natalia, blijft trouwens een echte schim: op geen enkel moment komt ze aan het woord, en ze stelt ook nauwelijks handelingen; maar indirect, via haar man Hiëronymus vernemen we iets essentieels (en tamelijk schokkend) over haar. Ook de reden waarom onze operazanger verliefd wordt op haar blijft duister, trouwens ook voor hemzelf. Natalia lijkt nauwelijks een mens van vlees en bloed, misschien is ze gewoon het product van de verbeelding en verlangen van onze verteller. Marias suggereert hier dat liefde vooral daarmee te maken heeft, en zich alleen in het veld van het imaginaire beweegt; alleen maar in het verleden en de toekomst bestaat, niet in het heden.
Ook de titel van dit werk, “een man van gevoel” is best schimmig: op wie slaat dat? En waarom? Want onze vertellende operazanger bijvoorbeeld geeft een inkijk in zijn interne huishouding die weinig fraai te noemen is, je mag hem gerust een amorele, narcistische ijdeltuit noemen en allerminst gevoelig.
Kortom, Marias heeft er alles aan gedaan om de lezer te desoriënteren. Pas met veel moeite krijg je de puzzelstukken in elkaar gelegd, meestal aan de hand van terloopse opmerkingen. En dan nog blijft vooral schimmigheid en mist hangen. Dat onze operazanger een typevoorbeeld is van een onbetrouwbare verteller (first person narrator) helpt uiteraard niet: droom en realiteit lijken bij hem door elkaar te lopen, en hij geeft soms tegenstrijdige informatie.
En dan is er nog het ingenieuze temporaliteitsaspect van deze roman: terwijl hij vertelt, speelt onze operazanger met verschillende temporaliteiten: hij blikt terug, springt vooruit en achteruit in de tijd, analyseert wat er gebeurt, herinterpreteert bepaalde scenes en laat alles opnieuw de revue passeren. Als je er over nadenkt, is dat toch wat we zelf ook voortdurend doen. In die zin is deze techniek een prachtige benadering van de complexe, menselijke realiteit, een realiteit waar je amper vat op krijgt.
Met andere woorden: deze ‘meesterproef’ van Marias is een heel ambitieus werkstuk, niet meer of niet minder dan een poging om de chaos en complexiteit in een mensenleven tot leven te brengen, met alle mist en schimmigheid die erbij hoort. En ook dat is een thema dat Marias in zijn latere, grote romans, met verve zal bespelen.
Stilistisch experimenteert Marias hier duidelijk al met zijn lange, circulaire zinnen, die bijdragen tot het desoriënterende gevoel. Maar zijn techniek staat hier nog niet helemaal op punt. Voor sommigen – die het moeilijk hebben met die bezwerende stijl – zal dat misschien een opluchting zijn; ik had het gevoel dat dit boek literair nog niet helemaal voldragen was.
Kortom, dit is een intrigerend, vroeg werk van Marias, dat zeer ingenieus in elkaar steekt, maar misschien te geconstrueerd overkomt, meer tot het brein dan tot het hart spreekt. Maar je ziet hier duidelijk al de hand van de grote meester! ( )

The Man of Feeling is a reinvention of Othello, one both wicked and wicked-smart. An opera singer reflects on a visit to Madrid to perform in Verdi's Otello. He encounters three people: a married couple and their (paid) companion. The Shakespearean roles are all twisted and dislocated. The matters are more mercenary here than the Bard's tale. Madrid is both home to the itinerant singer as well as some blurred noir, teeming with after-hour temptations and the ubiquity of garbage trucks. Marias offers a duality in the afterward: there are those who accept a fictive purpose and those who aspire to a reality, even if that tangibility destroys. Marias finds favor with the latter, especially those who are consequently consigned to memory's lens.

I fled through this novel, inhaling each sentence and marveling. An entire afternoon slipped between the pages. I find the Marias of this and [b:Tomorrow in the Battle Think on Me|60030|Tomorrow in the Battle Think on Me|Javier Marías|http://d202m5krfqbpi5.cloudfront.net/books/1348254165s/60030.jpg|1281855] to be narcotic. The long form Javier of the trilogy doesn't have quite the same effect. ( )

Pour ceux qui ne connaissent pas encore Javier Marìas, voici, me semble-t-il, le livre idéal pour découvrir son style et savoir si vous l'aimez. Ce livre est en effet un court roman - et non une longue nouvelle - , ce qui est somme toute rare chez Marìas, et tous les ingrédients chers à l'auteur y sont présents. N'hésitez pas, lancez-vous. Si cela vous plaît, alors jetez-vous sur les autres, vous ne serez pas déçus et sinon, passez votre chemin, c'est que c'est auteur n'est pas votre tasse de thé et il y a suffisamment de choix pour ne pas s'ennuyer.

Personnellement, au cas où vous ne l'auriez pas encore compris, j'adore. Je trouve cela fin, subtil et tellement bien dit. ( )