Ik had een systematische behandeling verwacht van denkers als Richard Dawkins, Daniel Dennett, Christophe Hitchens, Polly Toynbee en anderen, die je onder de categorie van het nieuwe atheïsme kan rangschikken. Die komen uiteraard wel aan bod, maar Beattie heeft er veel meer een apologie van religie van gemaakt, waarin de argumenten van die nieuwe atheïsten nogal lukraak verwerkt zijn. Van in het begin maakt Beattie duidelijk dat ze niet hoog oploopt met die beweging: “de ongenuanceerde veroordeling van religie is een ideologie die, zoals elke ideologie, steunt op vertekeningen van de geschiedenis en op een gebrek aan het soort inzicht dat uitnodigt tot een geschakeerder benadering van de rol van religie in uiteenlopende contexten”. Dat mag natuurlijk niet verwonderen van een professor Katholieke Studies aan een universiteit in Londen. En ze weet in dit boek inderdaad een veel genuanceerder beeld van religie op te hangen, in zijn diverse facetten. Het eigenaardige is nu dat ze de nieuwe atheïsten een te polariserende en soms ronduit onbeschofte benadering van religie verwijt, maar zelf haalt ze soms ook wel het grof geschut boven.
Maar, vergis je niet, Beattie is geen pilaarbijter! Ze profileert zich in dit boek duidelijk als een progressief/liberaal gelovige, voor vrijheid en tot op zekere hoogte seculiere waarden, dus ook gekant tegen religieus extremisme/ fundamentalisme: “ik zou niet graag leven in een vanuit Rome of Canterbury geleide theocratie en zou het niet graag zien gebeuren dat de schreeuwerige en in aantal toenemende kerkelijke achterban van homofoben en vrouwenhaters zegeviert over de seculiere, liberale waarden”. Dat siert haar. Veel van haar argumenten tegen het nieuwe atheïsme snijden in mijn ogen zeker hout, maar het onderwerp had een veel genuanceerder en minder polemische behandeling verdiend. ( )

2012-02-09