Dit boek begon heel sterk, met een evocatie van het erg verwesterde/veramerikaniseerde leven in Rusland, na de instorting van het communistisch regime. Andreï Makine (zelf van Russische afkomst) laat de sjeesde schrijver-dissident Sjoetov vanuit Parijs naar Sint-Petersburg afreizen. Hij registreert er tot zijn afkeer hoe het land veranderd is. Dit is allemaal heel sterk in beeld gebracht. Maar dan, goed 100 bladzijden ver, krijgen we plots, en bijna tot het einde, het levensverhaal van George Volski, een oorlogsveteraan die in de tweede wereldoorlog het beleg van Leningrad onderging. Dit is in een heel andere toonaard verteld, over-sentimenteel, bijna zoals in de stijl van de patriottische sociaal-realistische films van de Sovjettijd. Vooral de band met zijn geliefde Mila wordt in de verf gezet, op overdreven-pathetische wijze. Alleen het schrijnend lot van de geteisterde bevolking van Leningrad, en de stalinistische vervolgingen die na de oorlog in volle hevigheid hervatten, geven nog een interessant documentair kantje aan dit boek. In veel opzichten – zeker qua structuur en stijl – is dit een wat uitgebreider doorslagje van een vroeg werk van Makine, De muziek van een leven. Neen, dit sprak me niet aan, en dat is spijtig, want de centrale boodschap van de auteur – laten zien hoe een kleine man zijn menselijkheid blijft houden te midden van ellende en kwade krachten – is best wel lovenswaardig. ( )

Tras el fracaso de su relación amorosa con una mujer mucho más joven que él, Shútov, escritor ruso y antiguo disidente político exiliado en París, decide regresar a su país de origen con la esperanza de encontrarse a sí mismo. Viaja entonces a San Petersburgo, al encuentro con Iana, su gran amor de juventud. Pero sus ilusiones chocan irremediablemente con la realidad: Iana se ha convertido en una frívola nueva rica, y la Rusia poscomunista le hace sentirse un extranjero en su propia tierra. Alojado por Iana en una antigua vivienda comunitaria reconvertida en apartamento de lujo, Shútov traba conocimiento con Volski, el último inquilino del inmueble que queda por desalojar. De pronto, el regreso de Shútov cobra sentido: Volski le confía la apasionante historia de su vida, que se erige en testimonio de la monstruosa época soviética: el cerco de Leningrado, el hambre y el frío, los gulags, el terror de Estado. Una vida en que el amor y el arte se alzan contra el horror de la Historia para restablecer la dignidad humana.

1.3 stars.

The Life of an Unknown Man was unusually unsatisfying: this novel about an emigre writer who lives in France, gets dumped by his young girlfriend, and then takes a trip to Saint Petersburg in the hopes of rekindling a old flame (!) feels obvious, awkward, and sentimental. Unfortunately, even the writer's acquaintance with an elderly veteran of World War 2 and Stalin's camps feels contrived, a clunky novelistic device to give the writer new perspectives on life, and the old man's story and lessons on life felt pasted together from Soviet and Leningrad-Petersburg myth.

(There's more on my blog about The Life of an Unknown Man, here.) ( )

I'm not at all sure about this one. I've read several of Andrei Makine's books and only took up this one as I couldn't find anything else I fancied on the library shelves. His light nostalgic, emigré stories of Russia were not progressing. He was stuck in a comfortable groove. To a certain extent he still is. Mr Makine is based in France. In the meantime Russia today gets ever more distant from its Soviete past. Yet Russian emigrés always seem to have a yearning for home. So this time he has come up with a story that allows him to tell the tale of the Soviet Union from the point of view of several stock characters. The survivor of the Leningrad seige, a hero of the Red Army's advance on Berlin, one of the many sent to the prison camps on the slightest of pretexts, an ordinary person living, loving and working in post war Russia. The stucture is flimsy. The narrator a cardboard cutout extra. New Russia glossily sketched. Maybe this is a book about Makine himself and the emigré's longing for home but in his case one that no longer exists. ( )

I highly recommend this novel, especially to readers who like anything related to Russia in the last two centuries. Makine weaves a beautiful tale out of the experiences of two men, one of whom you don't hear from until half-way through the novel. This is one of those few books that, when I had finished it, I started from the beginning again immediately.

One reviewer said that he thought the beginning section of the book was not that compelling, but I think that Makine writes it deliberately in this way for a reason. The arc of the novel as a whole reminds me of the movie, Local Hero (1983), in the sense that the protagonist is at first trapped in his current life but doesn't have a conscious grasp of his true predicament. He has to experience life in a turned-upside-down way in order to approach his own truths. ( )