Jan Blokker (1)Rezensionen

Bespreking van twaalf gewelddadige sterfgevallen uit de Nederlandse geschiedenis, waaruit blijkt dat het nuchtere, tolerante en vreedzame zelfbeeld van de Nederlanders genuanceerd dient te worden.

Tanja en Martijn zijn onderweg naar school, als ze een huilende jongen tegenkomen. Alexander huilt omdat hij geen oom heeft. Ze besluiten met z'n drieën op zoek te gaan. Onderweg komen ze een plantje, een wandelende tak, een muzieknoot, een bril en een woordje tegen die ook allemaal iets zoeken.½

Waarheid als een koe.

(vrij naar de tekst op de achterkant van het boek): Niets is zo veranderlijk als onze identiteit. De moord op Theo van Gogh, op de martelaren van Gorcum, de Gebroeders de Witt e.a. De vraag van de auteurs is: Zijn de Nederlanders wel zo tolerant, nuchter en gastvrij? Of zijn we soms ook onverdraagzaam, hysterisch en vol haat? Niets is zo wispelturig en veranderlijk als de volksaard.

Debuut van Jan Blokker, 1951, waarvoor hij de Reina Prinsen Geerligsprijs-debutanten-prijs-kreeg. Later werd Blokker veel bekender als schrijver van cursiefjes, geschiedenisopstellen, filmredacteur. Aardig verhaal.

In 'Nederlandse journalisten houden niet van journalistiek' vraagt Jan Blokker zich af of de actuele dagbladcrisis niet beter een journalistencrisis kan worden genoemd. Hij stelt vast dat journalisten tegenover vermeende rivalen - van televisie in de jaren zestig tot en met internet in het eerste decennium van de eenentwintigste eeuw - altijd eerder bang dan strijdbaar hebben gereageerd, eerder nederig dan zelfbewust, eerder tot capitulatie geneigd dan tot competitie bereid.
'Nederlandse journalisten houden niet van journalistiek' is een antwoord op het sprookje dat de betaalde (papieren) krant bezig zou zijn ‘een speeltje voor de elite’ te worden.

Inhoudsopgave
Woord vooraf

1. Na de dorpspomp
- Een kleine geschiedenis

2. Journalistiek is oorlog
- De drukpers en haar vijanden

3. Fleet Street, 1952-1966
- Persoonlijk intermezzo (1)

4. De verkondigers
- En de lagere wereld der journalistiek

5. De triomf van het isolement
- Drie verkeken kansen

6. Het P-woord in de media
- De plaag van de opiniepagina’s

7. Alle nieuws is regionaal
- Persoonlijk intermezzo (2)

8. De informatiemarkt
- Van Troelstra tot Murdoch

9. Requiem voor de krant
- Persoonlijk intermezzo (3)

10. Het sterfhuis van oud papier
- Onaangename dilemma’s

Noten
Literatuur
Verantwoording
Register

Zeer aardig boek met gebundelde boekbesprekingen over Nederlandse geschiedenis, waarin Jan Blokker zich van zijn enthousiaste kant laat zien, en zo heel veel informatie doorgeeft.

Befaamde columns uit De Volkskrant, uit de jaren '70, waarin Blokker de alternatieve en linksige lezers van die krant geselde met zijn vaak tegendraadse opvattingen.

Eerste boekje van Jan Blokker met colums die in de latere jaren '70 zo'n ophef veroorzaakten onder Volkskrant-lezers.

Dit is een boek met een merkwaardige ondertitel. "Niets zo veranderlijk als onze ideniteit," zo vertellen vader en zonen Blokker ons. Niets? Dat is wel heel weinig. En dan dat 'veranderlijk." In ieder geval maakt de ondertitel duidelijk dat dit niet een vrolijke weergave is van de Nederlandse geschiedenis aan de hand van een dozijn moorden. Geen 'alle 12 dood'. De verhalen over het einde van onder andere Bonifatius, Carlo Picornie, Theo van Gogh en de gebroeders De Witt zijn onderdeel van een betoog.
Helaas is dat niet altijd een even helder betoog. Lees verder....½

Hele generaties hebben op de -toen zo genoemde- lagere school de lessen in vaderlandse geschiedenis gekregen aan de hand van de schoolplaten van J.H. Isings en deze verhalen worden in dit boek door vader en twee zonen opnieuw verteld. Zij doen dit op een wijze die je weer laat terugkeren naar de schoolbanken van weleer; je hoort weer de schoolmeester (die heette toen zo) vertellen over ons rijke verleden, soms aangedikt en niet altijd objectief maar daar kon je toen niet van weten. De Blokkers ontpoppen zich als rasvertellers die weliswaar met meer wetenschappelijke kennis dan “de meester van de lagere school” te werk gaan maar wel op een wijze die de levendigheid van de geschiedenis in ere houdt.
Verhalen vertellen dus.

Of het iedereen zo vergaat weet ik niet maar na lezing is het toch leuk om weer te weten wie ook weer “der keerlen God” was en weten we weer van de Vikingen dat wanneer ze de indruk hadden dat ze niet hoefden te betalen voor hun koopwaar maar ook met bijl en zwaard konden afrekenen, zij een voorkeur voor het laatste hadden. (!). We weten weer dat “dorpjes die nu aan één en dezelfde ANWB-fietsroute liggen elkaar in de late Middeleeuwen op leven en dood bestreden”.
Op verhalende wijze wordt oude kennis weer geactiveerd: Hoeken en Kabeljauwen, Arminius en Gomarus , het Rampjaar enz.enz.
Het boek is eigenlijk ook een hommage aan al die leerkrachten die ons vroeger al vertellend de geschiedenis probeerden bij te brengen.

Chapeau voor de heren Blokker !