Mr. Peter Pettinger

Als je veel biografieën leest is het makkelijk om de verschillen tussen die boeken aan te wijzen. De biografie over de Amerikaanse jazzpianist Bill Evans, How My Heart Sings is een heel ander boek dan de biografie over Sonny Rollins bijvoorbeeld.

Die laatste is een totaalverhaal over het leven en werk van Rollins, Maar Peter Pettinger heeft zich voor zijn biografie over Bill Evans vooral gefocust op zijn optredens en de uitgebrachte albums. Dat is geen toeval, Pettinger is een geschoold klassiek pianist en ook Bill Evans heeft een klassieke piano-opleiding gehad.

Dit is dus geen definitieve biografie wat mij betreft, maar als u zich wenst te verdiepen in het werk van Bill Evans dan helpt dit boek u prima op weg.

Bill Evans (1929-1980) wordt geboren in New Jersey en heeft vanuit moeders kant Russische voorouders. Dat is belangrijk omdat hij al vroeg invloeden opdoet vanuit de Russische orthodoxe kerkmuziek waar zijn moeder vaak naar luistert. Als kind volgt hij pianolessen en hij is goed in het lezen vanaf blad. Hoewel hij afstudeert op klassiek piano wendt hij zich al snel tot de jazzmuziek en vertrekt, hoe kan het ook anders, naar New York.

Daar blijkt pianist Bud Powell een grote invloed en Evans slaat aan het componeren. Ter ere van zijn driejarige nichtje Debby schrijft hij zijn Waltz for Debby, wat direct zijn meest bekende compositie wordt. Hij raakt snel bekend om zijn fenomenale techniek en gaat samenwerken met Miles Davis. Later zal hij piano spelen op diens album Kind of Blue, één van de meest beroemde jazzalbums aller tijden. En die techniek, daar had Evans wel een theorie over;

“Technique is the ability to translate your ideas into sound through your instrument. This is a comprehensive technique which goes beyond scales and so on. It’s expressive technique…a feeling for the keyboard that will allow you to transfer any emotional utterance into it. What has to happen is that you develop a comprehensive technique and then say, ‘Forget that. I’m just going to be expressive through the piano.’”

Het gaat niet allemaal over rozen. In de band van Miles Davis krijgt hij de ‘silent treatment’ van het publiek, geen applaus voor zijn soli omdat hij het enige blanke bandlid is. Als beetje jazzmuzikant ga je aan de drugs (zo denken toch velen) en Evans doet mee. Sterker, hij loopt voorop in de polonaise en wordt een grootverbruiker. Dat helpt niet als je al een sluimerende hepatitis onder de leden hebt en dat heeft hij.

Het grote voordeel van dit boek is dat er veel van zijn albums worden besproken. Die zijn allemaal op internet te vinden dus u kunt live meeluisteren. Soms wordt het een beetje technisch, pianisten onder elkaar zullen we maar zeggen, maar dat vergeven we de auteur maar. Er is veel uit te halen en het heeft mij veel nieuwe muziek doen ontdekken.

Evans formeert zijn beroemde trio met de bassist Scott LaFaro en drummer Paul Motian. Hij maakt er legendarische opnames mee (luister vooral naar zijn album Sunday At The Village Vanguard). Helaas overlijdt LaFaro op jonge leeftijd door een auto-ongeluk.

Evans is er kapot van maar formeert een nieuw trio, waarvan de bassisten Chuck Israel en zeker later Eddie Gómez erg belangrijk voor hem zijn. Hij maakt wereldwijde tournees en het is mooi dat de opnames en optredens in Nederland allemaal worden genoemd, tot Nick Vollebregt’s Jazzcafé in Laren aan toe.

Ik ken Bill Evans en zijn trio maar wist niet dat hij ook opnames maakte met een elektronische Fender-Rhodes piano en ook die zijn zeer de moeite waard. Zijn album From Left To Right is er een mooi voorbeeld van, u ziet hem op de cover tegelijk een klassieke en elektronische piano bespelen. Beluister ook vooral The Bill Evans Album uit 1971 die een mooie mix bevat van klassieke en elektronische piano. Over die mix van instrumenten zei Evans;

I’ve been happy to use the Fender-Rhodes piano to add a little color to certain performances but only as an adjunct. No electric instrument can begin to compare with the quality and resources of a good acoustic piano. Of course, many clubs pay more attention to their trash cans than the house piano but I’ve been lucky in this respect and most of the instruments I use are acceptable though not always in tune.

Het merendeel van zijn opnames is op klassiek piano en u wilt zijn bewerkingen niet missen van het thema van M*A*S*H of Santa Claus Is Coming To Town, hij maakt er meesterwerkjes van. Maar u wilt ook zijn composities horen als de B Minor Waltz, We will Meet Again en Re: Person I Know.

Die laatse is een wat vreemde titel maar dat komt omdat Evans van anagrammen houdt en het is een anagram van de naam van zijn producer Orrin Keepnews. Als dat al opmerkelijk is; hij schreef ook een nummer met de titel Yet Ne’er Broken waarin de naam van zijn cocaïnedealer verborgen zit.

Tenslotte is het qua muziek nog de moeite waard om zijn samenwerking te vermelden met de componist George Russel. Dat heeft een prachtig album opgeleverd met de titel Living Time. Symfonisch werk met zijn piano eronder. Niet heel best besproken maar het album kent vele liefhebbers en ik ben er één van.

Er is dus veel te beleven qua muziek. Zijn privéleven komt er bekaaid van af maar daar is het de biografie niet naar. Toch is daar veel over te vertellen want Evans heeft wat meegemaakt. Zijn zware verslaving aan heroïne en cocaïne, de zelfmoord van zijn ex-vriendin (toen hij aankondigde een nieuwe liefde te hebben), de zelfmoord van zijn broer en de dood van zijn bassist Scott LaFaro. Het zijn gebeurtenissen die diep hebben ingegrepen in zijn leven, maar die soms in een paar zinnen worden afgedaan in dit boek. Ook zijn eigen verscheiden wordt erg summier beschreven dus het is nog wachten op de definitieve biografie. Tot die tijd doen we het met zijn muziek; heel veel muziek.… (mehr)

La literatura jazzística en España nunca ha tenido la brillantez de otros lugares. El aficionado español tenía que conformarse con una vieja edición del Diccionario del Jazz para las obras de referencia, y algún título ramplón dedicado a músicos célebres. Para lo demás, acudía al mercado anglosajón (Penguin, New Grove) para completar su formación. Editoriales como Global Rhythm presentan por fin excelentes ediciones de títulos acreditados sobre jazz, de los que es un buen ejemplo esta biografía del pianista norteamericano promovida por la Universidad de Yale..… (mehr)