Olja Savicevic

Het leven passief over je heen laten komen, zonder duidelijke doelen voor de toekomst en zonder gedachten aan het verleden. Dat is wat veel van de personages in Adios, Cowboy van de Kroatische schrijfster Olja Savicevic doen. Ze zijn. Ze overleven elke dag weer de verlammende hitte en de droogte van de eindeloze zomer.

Olja Savicevic is in de eerste plaats een dichteres; zij publiceert al sinds haar 14e gedichten. En dat merk je in deze roman, haar eerste, die leest als een gedicht, met veel beeldspraak en meer aandacht voor atmosfeer dan voor het plot. Je moet daarvan houden, dat is een waarschuwing voor wie dit boek wil oppakken. Niet dat er helemaal geen plot is trouwens: we volgen Dada, een jonge vrouw, die voor één zomer terugkeert naar de vesting aan zee waar zij is opgegroeid. De vesting wordt nooit bij naam genoemd, maar het lijkt te gaan om de Kroatische kustplaats Split, waar schrijfster Savicevic ook vandaan komt.

Dada heeft jarenlang in Zagreb gewoond. Ze heeft daar een onbevredigende baan en een onbevredigende relatie met een getrouwde man. Als haar zus haar belt en vraagt of ze wil komen helpen met de zorg voor hun moeder hoeft Dada niet lang na te denken. Ze pakt haar koffer en vertrekt. Terug naar huis, terug naar haar jeugdherinneringen. Die herinneringen cirkelen vooral rondom haar jongere broer Daniel, het enige gezinslid dat bij naam wordt genoemd. Daniel was niet alleen haar broer, maar vooral ook haar maatje. Als ze met de buurtkinderen speelden waren zij de cowboys en de kinderen van de andere kant van het spoor de indianen. Dat spoor kreeg later een lugubere bijsmaak, want dat is ook waar Daniel als achttienjarige zelfmoord pleegde.

Ten tijde van die zelfmoord woonde Dada allang in Zagreb, en wat Daniel precies heeft bewogen om zich van het leven te beroven heeft zij nooit goed kunnen begrijpen. Hoe goed kende zij hem eigenlijk? Mogelijk weet hun buurman er meer van, maar die laat niet veel los. Misschien wil Dada het ook niet weten. In het boek volgen we haar tijdens haar tochten door de stad, op een oud brommertje of rennend, op zoek naar antwoorden. Duidelijke antwoorden krijgen we niet, wel indrukken, mogelijkheden, richtingen.

Adios, Cowboy is een verhaal dat een beetje om zichzelf heen draait, en dat het vooral moet hebben van de sfeer en van alles dat niet gezegd wordt. Zo een boek moet echt een snaar bij je raken. Als het dat niet doet, zou je dit zomaar een heel vermoeiend boek kunnen vinden. Maar kan je je eraan overgeven, dan werkt het als een magische bezwering die je meeneemt naar die wat troosteloze en stoffige stad aan zee, die toeristen trekt, maar geheimen herbergt.… (mehr)

Plodding Through the Night
Review of the Istros Books english translation (2019) of the Croatian language original [book:Pjevač u noći|30238353] (2016)

There is a twist in the last few chapters of Singer in the Night which does make what came before interesting in retrospect, but it is so late in the game that it doesn't really make up for the drudgery of plodding through the initial 90% of the book. This was one of those books where if I hadn't assigned myself 10% or 16 pages of reading per day, I don't know if I would have made it through.

The plot roughly entails a retired soap opera writer who is in search of her first husband, a graffiti poet whose other main accomplishment seems to have been writing letters (which are provided as inter-chapters) to his fellow city street inhabitants complaining of their night-time amorous activities. The journey takes her to his mother's home and that of another paramour whose children are probably the most interesting characters. Lurking underneath are constant reminders and references to the Croat-Serb-Bosnian wars of the 1990s. The protagonist uses a common Croatian term of affection, f: dragi, m: draga translated as "my dear," constantly in a way that doesn't come across as affectionate but rather as condescending. There is also a regular reminder that the events of her youth were 20 years ago in what seems a pointless chorus.

I read Singer in the Night as part of the Translated Fiction Online Book Club (TFOBC) which had been organized by Istros Press and 5 other UK independent publishers for an initial 6 week period (March 26 to April 30, 2020) during this current world pandemic situation. There is now a plan for the Book Club to continue under the new name of the Borderless Book Club based on the enthusiastic response to the initial outing. The first meeting of the new group is on May 14, 2020 to discuss Claudio Morandini's [book:Snow, Dog, Foot|49007434] (2020) published by Pierene Press.… (mehr)