Mark Schaevers

Prachtig boek, zowel inhoudelijk als vormelijk. Wat kan ik nog toevoegen aan de lof die op deze site al herhaaldelijk is geuit? Er is de ontdekking van de schilder Felix Nussbaum zelf, voor mij nog een nobele onbekende, maar blijkbaar toch iemand die al sinds de ‘jaren 80 van de 20ste eeuw in kunstkringen herontdekt en naar waarde geschat is. Zijn oeuvre is betrekkelijk overzichtelijk, en kreeg na een lange aanloop toch een heel eigen identiteit, nauw verbonden met de Jodenvervolging; vormelijk mag het gerust naast dat van De Chirico (met wie hij erg verwant lijkt) gelegd worden. Nussbaums levensloop is uiteraard tragisch: na een jarenlange ballingschap in ons land, in steeds moeilijker omstandigheden, wordt hij met het laatste transport vanuit de Dossinkazerne in Mechelen naar Auschwitz gedeporteerd, waar hij uiteindelijk omkomt. Het valt op dat de Nussbaum in Schaevers boek als mens toch redelijk ongrijpbaar blijft, het zijn uiteindelijk zijn nagelaten werken waar het meest uit op te maken raakt. En dat is het tweede sterke punt van deze biografie: dat Schaevers heel transparant aangeeft wat hij weet, en wat hij niet weet, waar hij op zijn honger blijft, en waar de tegenspraken en onduidelijkheden in de gegevens en getuigenissen steken. Als lezer krijg je inzicht in hoe moeizaam deze biografie tot stand is gekomen en waarom het geen perfect afgewerkt werkstuk is geworden met afgeronde randen. Een prachtprestatie!… (mehr)

Na het lezen van "Orgelman. Felix Nussbaum, een schildersleven" dat ik een prachtig boek vond, wou ik dus ook dit boekje zeker lezen. Een beetje een tegenvaller. Centrale persoon is Irmgard Keun (mij onbekend) die vanuit Duitsland arriveert in 1936 en er een aantal andere schrijvers ontmoet die gevlucht zijn voor het Hitler Duitsland; onder hen Joseph Roth (aan lager wal geraakt door de drank) en Stefan Zweig (die probeert Joseph Roth op het rechte pad te helpen). Ik was zelf vooral geïnteresseerd in Roth en Zweig, maar bleef wat op mijn honger zitten. Misschien komen er te veel andere mensen aan de orde, die al snel weer van het toneel verdwijnen, dus wat te veel namen die het verhaal doorkruisen. Op die manier werd het boek wat een doolhof met (voor mij) nodeloze zij-ingangen.… (mehr)

het boek start met een portret van de schrijfster Irmgard Keun, bekend van de roman "Het kunstzijden meisje". Zij arriveert in Oostende met haar moeder. Haar moeder gaat terug naar Duitsland, maar zij moet emigreren, omdat ze in Duitsland geen lid kan worden van de Kultuurkamer, omdat haar boeken te kritisch zijn. In de zomer van 1936, ontmoet ze in Oostende een aantal schrijvers die op de vlucht zijn voor Hitler. Ze woont samen met Joseph Roth in een hotel. Mark Schaevers maakt aan de hand van diverse documenten een speurtocht en hij reconstrueert hun vriendschap en activiteiten.… (mehr)