Maand van de filosofie, 2005. Marek van der Jagt, het alter ego van Grunberg, is aan de beurt. Hij vindt een, voor mij, obscure filosoof en schrijft er een essay over. 23 was de goede man toen hij zelfmoord pleegde. Ik heb dit moeten opzoeken, halverwege het lezen van dit essay twijfelde ik zelfs aan zijn bestaan. Als een goed filosoof betaamt komen er flinke vraagstukken op tafel. Het verschil tussen man en vrouw, het bestaan van de joden.

Eerlijkheidshalve moet ik toegeven dat ik het niet heb begrepen. Ik heb mijn best gedaan, alle 96 bladzijden van begin tot eind gelezen, de woorden tot me genomen, maar niet begrepen. Daar baal ik best van, stiekem pretendeer ik best wel slim te zijn, kan ik dus moeilijk accepteren dat ik het niet begrijp. Maar ik ben ook ouder, wijzer en kan beter relativeren. Je kunt niet overal over meepraten, je kunt niet alles weten en dus ook: je kunt niet altijd alles begrijpen. Dan kun je een tweede poging doen, dan kun je meer achtergrondinformatie tot je nemen en alsnog het essay een nieuwe kans geven, maar je kunt ook gewoon verder gaan met je leven en accepteren dat het nooit zal gebeuren.

Dat is best jammer, want de drie titels van Van der Jagt die ik las (alles dus) vond ik goed, de moeite waard, tot discussie oproepend, bij het betere werk van Grunberg. Nu kom ik niet verder dan een aantal mooie zinnen, een aantal nieuwe gedachten. Deze vierde en laatste titel was voor mij dus geen topper. Er zal er geen meer bijkomen, op bladzijde 95 lezen we: ‘Dit is het laatste boek waarop de naam Marek van der Jagt zal prijken. Hij heeft geen functie meer, en daarmee ook geen identiteit. Hij moet doen wat ik nog niet kan: sterven.’ Een achteloze mededeling aan het eind van het boek.

Citaat: “De romanschrijver creëert een mythe waarmee de lezer zich zou moeten kunnen identificeren. Dat zal soms meer, soms minder moeite van de lezer kosten. Identificatie betekent hier niets anders dan empathie, dat wil zeggen de mogelijkheid om je voor te stellen dat jij de ander bent. Zowel de goede als slechte romans bestaan dankzij deze empathie. Overigens denk ik niet dat de empathie van de lezer ertoe zal bijdragen dat hij empatischer mens wordt. De opvoedende functie van de roman is ook een mythe.” (p.37) ( )