Ik heb maar één dag in mijn eerste betrekking gewerkt.

verily good, seemingly truthful ( )

In dit tweede deel van de Kopenhagen trilogie beschrijft Tove Ditlevsen haar leven tussen zo'n beetje haar vijftiende en twintigste. Het zijn jaren waarin zij van baantje naar baantje gaat terwijl zij zich probeert te ontworstelen aan het gezinsleven met haar ouders door genoeg geld te verdienen om een eigen woonruimte te kunnen bemachtigen. Alles met het doel om omstandigheden te creëren waarin zij gedichten kan schrijven die gepubliceerd kunnen worden.

In het eerste deel, Kinderjaren, vond ik de toon nogal afstandelijk en koud. Ergens niet helemaal passend bij een kind van die leeftijd. In dit deel is de toon lichtelijk gewijzigd. Het is duidelijk dat ze wat ouder is geworden maar nog niet helemaal volwassen. Opmerkelijk blijft hoe zij op haar schrijverschap gericht blijft en daarbij de rest van het leven zoveel mogelijk van zich af laat glijden. Zoals de ongemakken bij haar ouders thuis, de vernederingen op het werk, de amoreuze avonturen en de nazihospita. Wanneer zij zich al eens druk maakt over iets, dan staat dat altijd in het licht van de bedreiging van haar schrijverscarrière.

Haar gebrek aan compassie voor anderen maakt dat ik haar weinig sympathiek vind. Toch blijf ik geboeid lezen door het tijdsbeeld dat zij schetst van armoede en de aankomende WOII. En weet zij toch ook op te roepen dat ik haar gun dat zij met haar gedichten uiteindelijk toch gaat doorbreken. Wel houd ik nog mijn hart vast wat zij hiervoor op moet gaan offeren. Dat is vast iets dat in het derde deel Afhankelijkheid prijsgegeven gaat worden. ( )

“verder is mijn jeugd niet meer dan een defect en een belemmering waar ik zo snel mogelijk van af wil”
Tweede deel van de autobiografische Kopenhagen-trilogie van Ditlevsen, een kroniek die de periode bestrijkt van haar 14de, toen ze gedwongen werd te gaan werken, tot haar 18de, toen ze bij haar ouders wegtrok en haar eerste literaire successen kende. Ook nu weer – hoe kan het anders – staat het ‘coming-of-age’ centraal: ze gaapt naar de grote wereld met dezelfde onbevangenheid, nieuwsgierigheid, het verlangen erkend te worden en aandacht te krijgen, als in haar kinderjaren. In dit deel staat de ontworsteling aan haar proletarisch milieu centraal, en haar introductie in de ‘beau monde’ van de Deense literatuur. Heel herkenbaar, en wellicht bewust zo aangebracht, is de Woolfiaanse verwijzing: “ik zou zo graag een plekje hebben waar ik kan oefenen in het schrijven van echte gedichten. Ik zou zo graag een kamer hebben met vier muren en een dichte deur”. En dat lukt haar ook min of meer. Meer nog dan ‘Kinderjaren’ is dit boek een kroniek, waarin Ditlevsen registreert wat haar overkomt, in dezelfde onderkoelde stijl. Voor mij had het iets minder zeggingskracht als het eerste boek, maar het wordt stilaan duidelijk dat dit een geconstrueerd verhaal is, een poging van Ditlevsen om op veel oudere leeftijd (ze schreef dit toen ze bijna 50 was) haar eigen levensparcours een plaats te geven. ( )