Schitterend dagboek van de 17-19-jarige (latere) dichteres HM. Ik bewonder haar na het lezen van dit 1e deel enorm, om haar ongelofelijke leeshonger die ze stilt met boeken in Nederlands, Frans, Duits, Engels (een 5e-6e klasser, die meestal niet bijzonder goede cijfers haalde, al deed ze wel een heel goed eindexamen), haar vlijmscherpe oordeel over al die boeken, inclusief de wijze waarop ze vaak terugkomt op een eerder oordeel en beargumenteert waarom ze het nu beter ziet dan de vorige keer, haar totale integriteit in al haar oordelen, mededelingen en handelen, ja ook als ze dingen doet waarvan ze weet dat ze slecht zijn zoals stiekem het dagboek van haar vriendin Greetje lezen. Jammer dat ze zich zo schuldig voelt over masturbatie en die vergeefs bestrijdt. Maar ik bewonder ook haar vaak prachtige beschrijvingen, haar onstuitbaar optimisme over de oorlog, haar tevredenheid met weinig: het gezin leeft al jaren voornamelijk van de steun (wat Hanny niet mag weten) en ze is beursscholiere op het Vossius (het 'Berendsgymnasium'), maar ze klaagt maar heel zelden over geldgebrek. haast onvoorstelbaar, maar vast niet uniek, is hoe voor haar de oorlog allereerst betekent luchtalarm en vlieggevechten boven Amsterdam / Schiphol. Af en toe zegt ze wel iets over wat Joden niet mogen (bijv. als ze een fietstochtje maakt met 'het ouderpaar' mogen ze de meeste horecagelegenheden niet in, haar vader mag niet lenen bij de UBA), of zelfs over wegvoeren, maar er klinkt niets door over systematische vervolging, angst voor de toekomst o.i.d. Een andere werels als je leest hoe ze in de Rivierenbuurt helemaal aan de rand van de stad woont, uitkijkt over de Amstel en het Amsterdamse bos, de ene prachtige natuurbeschrijving na de andere levert. ook de brave, hardwerkende en vooral intellectuele leerlingen van het gymnasium. Het enige wat wel eens vermoeiend wordt, zijn de eindeloze gedachtenkronkels over Eldert Willems (de latere filosoof met schandaalverwekkend proefschrift): hoe vaak kijkt hij naar haar, wat betekenen zijn blikken, voelt hij iets, wat voelt zij. Dat alles gecompliceerd doordat ook haar beste vriendin Greetje Santcroos op Eldert verliefd is; dit komt tussen hen te staan (maar dat is niet het enige, achteraf bekent Hanny zichzelf dat ze van alles op Greetje aan te merken had). Uiteindelijk zien ze elkaar nooit meer na het eindexamen, waar Hanny ook Greetjes jaloezie wekt voor haar goede resultaten en Hanny bang is dat Greetje Eldert gaat inpikken als studente -voor een studie van Hanny is geen geld. Hanny is ook lang en hevig verliefd op D.A.M. Binnendijk, haar leraar Nederlands, van wie ze zich ook verbeeldt dat hij speciaal naar haar kijkt, op Marsman, Slauerhoff en Vestdijk, kortom ze hunkert naar aandacht en liefde. Van nu uit gezien heeft ze ook wel een heel saai leven en is ze misschien ook wat onvolwassen vergeleken met haar klasgenoten, maar daartegenover staat dan toch het lezen, het musiceren met haar vader, zeer volwassen commentaren en analyses van zichzelf en anderen. Leuk ook de commentaren op de leraren vooral classici: Vreeken, Latinist, die ze dom en pompeus vindt, maar door wie ze uiteindelijk na het eindexamen toch gekust wordt (!), rector Bruyn, een heel fatsoenlijk man, graecus J. van Leeuwen, een NSB-er voor wie ze geen goed woord over heeft. Haar idool-leraar, net als van al haar tijdgenoten, is Presser, die als Jood al snel weg moet, maar met wie ze contact houdt. Kortom, een indrukwekkend document. Ik wil even een iets korter boek lezen voor ik aan deel 2 begin, maar ik zie daar ook naar uit. ( )