This genre, a type of memoir in the form of alphabetical entries, is native to Poland. Memoir isn't the right word here, as it is not chronological, nor do all the entries have to do, necessarily, with Milosz. It is an intriguing form, after the reading of which, one gets a strange, hazy outline of his life as if one went through a box of photos that are in no particular order, but all have some meaning to Milosz. Probably no where else will one get as intimate a history of the Polish cultural/intellectual milieu of the pre- and post-war era. He includes many short biographies of people he knew and their significance to him or Polish history, though their names may be, for the most part, unknown. I enjoyed reading this quite a bit, and it inspired me to maybe start my own ABC -- not that my life is significant--but as a way of remembering people, places, events and images that were important to me without having to organize it into a story. ( )

Ik las zo ongeveer twaalf jaar geleden Czeslaw Milosz’ autobiografie Geboortegrond, uitgegeven bij privé-domein van de Arbeiderspers, en de terloops gedebiteerde, helemaal niet-pedante eruditie die deze man uitademde in zijn geschriften trof me toen al als een mokerslag. Bij het lezen van Alfabet was dit niet anders. Wat Milosz gezegd wil krijgen, en dat is gigantisch veel, is uiterst compact neergepend, het zweemt bijwijlen naar een telegramstijl, maar dit boek met zijn hoge dichtheid aan feiten, subjectieve antropologische of metafysische indrukken en intellectuele dwarsverbanden tussen wat personen of constellaties bindt of scheidt, is een in toenemende mate dwingende leeservaring die een aanzuigend effect op de lezer heeft. Ook al ben je geen slavist, toch kan je genieten van dit boek. Hoewel driekwart van de aangehaalde schrijvers, kunstenaars, politieke activisten, e.d. mij volledig onbekend waren, bleef ik toch gedreven doorlezen. En dit heeft alles te maken met het fresco dat Milosz de lezer aanbiedt. Het fresco van zijn "époque", de twintigste eeuw, die deze kosmopoliet ons schetst in talrijke lemma’s, verheft dit wervelende abecedarium tot een Zeitgeistgebeuren, waarin hij bijzonder veel aandacht besteedt aan inmiddels grotendeels verstofte figuren die het Europese knekelhuis op één of andere manier genekt heeft. Hij plaatst originele kanttekeningen bij antropologische of theologische landmarks, geeft historische inzichten bij marginale sekten zoals de Adamieten, bereisde obscure, maar interessante plaatsen en verhaalt over de gebeurtenissen die hij er beleefde. Bij filosofen, literaten en mystici merkt hij spirituele dwarsverbanden op, zoals bv. tussen de geschriften van Dostojevski en Swedenborg. Herhaaldelijk herinterpreteert hij politieke raamwerken vanuit een meer recente invalshoek, en breekt hij een lans voor precaire artistieke en politieke actiecommités en universitaire milieus wier activiteiten hij met verve schetst. Men leest over Franse coryfeeën: Balzac, Baudelaire, de Beauvoir (die hij op nauwelijks één pagina neersabelt als een “stom wijf, wellicht een verhaal dat terug gaat op een heleboel karakteriele misverstanden...) Camus, Maritain, Rimbaud en Saint-John Perse… Amerikaanse grootheden zoals Walt Whitman, Mary McCarthy, Kenneth Rexroth, Henry Miller, Isadora Duncan, Joseph Brodsky en Edward Hopper passeren de revue, alsook de vele Oost-europeanen die hij kende uit zijn Pools-Litouwse periode en later in de wereldwijde diaspora van het midden van vorige eeuw. Milosz kende geweldig veel mensen, en velt over bijna allen een oordeel dat welomlijnd, scherp, maar nooit zonder mededogen is neergepend. Behalve dan dat éne vileine lemma over Simone de Beauvoir. Net zoals die andere emblematische emigrant, Ilya Ehrenburg, mag deze eminente dichter en Nobellaureaat gerust met klem beweren: “Ik ben nooit onverschillig geweest.” Wat opmerkelijk was en blijft voor "un homme de culture" in die ideologisch uiterst gepolariseerde twintigste eeuw. Dit alles wordt bezorgd in een gedegen vertaling van de betreurde Gerard Rasch, die getrouw het idioom van Milosz verklankt en via een ingenieus annotatiesysteem het weefsel blootlegt wat deze vele lemma’s met elkaar bindt.

Bereid je alvast maar zeer goed op dit boek voor, door je grondig te verdiepen in de levensloop van de inmiddels gestorven (2004) nobellaureaat Czeslaw Milosz, anders ontglipt je veel basisinformatie. Je kan bv. beginnen met zijn boek 'geboortegrond' te lezen (privé-domein - AP). Bovendien schreef Milosz naast 'de geknechte geest' o.a. een kleine bundel gedichten getiteld 'theologisch tractaat', en er bestaat een foto van hem waar je hem samen met Wiszlawa Szymborka (+ 2012) ziet zitten aan een tafeltje in haar huis. Deze foto vind je in de bloemlezing gedichten die de Gentse slaviste Jeanine Vereecken uit het werk van Wiszlawa Szymborska selecteerde. ( )

Davvero di scarso appeal per chi non e' interessato alla poesia e letteratura polacca - come me - o a chi ha scarsa curiosità per figure probabilmente di spicco 50 anni fa in una certa parte del mondo, ma che sono oramai scomparse da qualsiasi memoria. Ecco, quello che mi si attacca, pagina dopo pagina, e' la totale e assoluta vacuità dell'essere e la sua disattenta disintegrazione nei mille e minuscoli meccanismi della Storia. Poi ogni tanto qualche bella pagina universale, ma poche. Abbandonato alla P. ( )

Most books are written to be read; some books are read to be written. I have said this before, and I will say it again. Sometimes you pick up a book to read it, and almost immediately you realize that you must write along with the author. Using the form of the text, its style or structure, its underlying insights, you must write your own pages—either to extend the author’s volume or to create your own in imitation of the original. Sometimes you must begin writing even before you finish reading.

So it was with me when I picked up Milosz’s ABC’s, a memoir of sorts by Polish/American poet Czeslaw Milosz. As the flap of the dust jacket informs us, “The ABC is a Polish genre, a literary form loosely composed of short, alphabetically arranged entries.” Milosz himself explains, “Perhaps my ABC’s are instead of: instead of a novel, instead of an essay on the twentieth century; instead of a memoir. Each of the individuals remembered here sets into motion a network of mutual allusions and interdependencies linked to the facts of my century.” So, indeed, Milosz’s ABC’s gives us an account of his life in the 20th century: the people he knew from childhood through a long life on two continents, the places he lived, the writers he read, abstract ideas he contemplated.

Just a partial list of the entries included under B will demonstrate the diversity and yet the unity of his content: Baal, Krzystof Baczynski (a young poet, son of an acquaintance), Ballads and Romances (the title of a book), Honoré de Balzac, baroque, Charles Baudelaire, Simone de Beauvoir, Bend (a small Oregon town), Berkeley, biographies, biology, blasphemy, Bocca di Magra (the mouth of the Magra River), Bogomils (a Manichaean sect in medieval Bulgaria), Jerzy Borejska (a Polish Communist), Anielka Borowik (a friend of his wife’s), Edward Borowski (a contemporary and classmate), Forêt de la Brocéliande (a forest in Brittany), Tadeusz Bulsiewicz (a handsome actor deported to the Gulag, released, later killed in Italy during the War), Tadeusz and Irena Byrski (closest friends, from his hometown Wilno).

Without following a detailed chronological account of his life, one gets to know Milosz—what happened to him, what he believes and values, what he achieved, who influenced his work. One can read straight through or browse randomly. Either way the organization is arbitrary, as memories recur in our minds. “Biographies,” Milosz says, in that entry, “are like seashells; not much can be learned from them about the mollusk that once lived inside them. Even in my connection with my biography based on my literary work, I feel as if I have left an empty shell behind. ¶ The value of biographies, then, is solely that they allow one to more or less re-create the era in which a given life was lived.”

But that is enough.

I am still reading this book, bits and pieces at a time, and rereading it. “But this,” I told myself, “is the way I shall leave my memoirs for my children.” A detailed chronology of my life would simply be boring, and besides my memories get all tangled up when it comes to days and years. But the people, the places, some historical events I experienced, books I read, ideas that intrigued me—that’s where my story lies. Write them randomly as they occur to me; organize them alphabetically. At this point I call it A B C Dandelion, for I’ve always considered myself a dandelion in the garden of my life. But that’s one of my entries, under D.

So I recommend wholeheartedly that you read Milosz’s ABC’s, or browse in it. And write your own. It’s a blast!

Strange aphoristic book, arranged alphabetically. autobiographical as much anything. ( )